Vanaf 17 april 2025 worden stekkerzonnepanelen en plug-and-play thuisbatterijen officieel toegelaten in België. De regelgeving rond aanmeldingsplicht blijkt echter aan verandering onderhevig, met recente ontwikkelingen die de situatie in Vlaanderen hebben gewijzigd. Dit rapport biedt een gedetailleerd overzicht van de huidige stand van zaken.
Wat zijn de recente wijzigingen in aanmeldingsbeleid voor stekkerzonnepanelen en plugin thuisbatterijen in Vlaanderen?
Recent heeft Vlaams minister van Energie en Klimaat Melissa Depraetere (Vooruit) aangekondigd dat er toch een aanmeldingsplicht komt voor stekkerzonnepanelen en -batterijen in Vlaanderen. Dit besluit markeert een beleidsommezwaai, aangezien eerdere berichten aangaven dat er in Vlaanderen, in tegenstelling tot Wallonië, geen meldingsplicht zou komen.
De aankondiging van Minister Depraetere staat haaks op eerdere communicatie van maart 2025, waarin gesteld werd dat Vlaamse huishoudens plug-and-play zonnepanelen zouden kunnen gebruiken zonder meldingsplicht bij de netbeheerder. Deze eerdere berichtgeving vermeldde specifiek: “Voor wie zich aan deze regels houdt komt er, in tegenstelling tot eerdere berichtgeving, geen meldingsplicht bij de netbeheerder.”
De definitieve aanmeldingsplicht betekent dat iedere installatie van stekkerzonnepanelen en plugin thuisbatterijen vanaf 17 april 2025 geregistreerd dient te worden bij de netbeheerder Fluvius. Dit is een wettelijke verplichting die de veiligheid en controle van decentrale energieopwekking waarborgt.
Welke datum is van toepassing op de inwerkingtreding?
Vanaf 17 april 2025 moeten gebruikers zich aan de nieuwe aanmeldingsplicht houden, zodat er een consistente aanpak is in heel Vlaanderen.
Hoe wordt het maximale vermogen vastgesteld?
Er geldt een maximumvermogen van 800 watt per aansluiting. Dit vermogen komt overeen met ongeveer twee stekkerzonnepanelen per huishouden, wat een directe veiligheidsimplicatie heeft voor de elektrische installatie.
Hoe verloopt de aanmeldingsprocedure via netbeheerder Fluvius?
Ondanks de ogenschijnlijke tegenstrijdigheid in het beleid, werkt netbeheerder Fluvius momenteel aan een vereenvoudigde aanmeldingsprocedure die klaar moet zijn tegen de inwerkingtreding van de nieuwe regelgeving. De aanmelding van een thuisbatterij dient te gebeuren via de groene stroom-tool in Mijn Fluvius, het klantenportaal van de netbeheerder.
Voor thuisbatterijen geldt al sinds 24 oktober 2019 een aanmeldingsplicht, vergelijkbaar met die voor decentrale productie-eenheden zoals zonnepanelen. Bij deze aanmelding moet een geldige AREI-keuring en een duidelijk eendraadschema van de batterij worden meegestuurd.
Welke stappen omvat de procedure?
De procedure bestaat uit de volgende stappen
-
Inloggen op het klantenportaal Mijn Fluvius
-
Registreren van het systeem met de vereiste technische gegevens
-
Uploaden van de homologatiedocumentatie en het eendraadschema
Wat zijn de vereisten voor een digitale meter?
Gebruikers zonder digitale meter krijgen binnen 90 dagen automatisch een nieuwe digitale meter geïnstalleerd, wat essentieel is voor de registratie van de energieproductie.
Welke documenten moeten worden ingediend?
Naast de technische documentatie is het verplicht om een geldig AREI-keuringbewijs en de officiële homologatiedocumenten in te dienen.
Hoe wordt de procedure gecontroleerd?
De registratie wordt gecontroleerd door netbeheerder Fluvius in samenwerking met de betrokken overheidsinstanties, waardoor een nauwkeurige en betrouwbare registratie gegarandeerd is.
Wat zijn de regionale verschillen in het aanmeldingsbeleid tussen Vlaanderen en Wallonië?
Vlaanderen
Bij deze aanmelding moet een geldige AREI-keuring en een duidelijk eendraadschema van de batterij worden meegestuurd. Daarvoor leek Vlaanderen een uitzonderingspositie in te nemen met een vrijstelling van meldingsplicht.
Wallonië
In Wallonië is er zonder twijfel wel een meldingsplicht voor stekkerzonnepanelen en -batterijen. Dit verschil werd eerder verklaard door het feit dat “de netbeheerders daar nu al worstelen met een groot aantal niet-gemelde zonnepanelen”.
Wat zijn de technische vereisten en beperkingen?
Vermogenslimieten
Minister Depraetere heeft aangegeven bij de federale regering te zullen pleiten voor een beperking tot maximaal 800 watt per aansluiting. Dit maximumvermogen komt in de praktijk neer op ongeveer twee stekkerzonnepanelen per huishouden.
Homologatie en certificering
Alle plug-and-play toestellen moeten voorzien zijn van een CE-label en een officiële homologatie hebben doorlopen. Synergrid, de federatie van Belgische netbeheerders, heeft hiervoor een specifiek technisch voorschrift C10/26 ontwikkeld.
Sinds november 2024 kunnen fabrikanten homologatieaanvragen indienen, en vanaf 17 maart 2025 publiceert Synergrid een lijst van gehomologeerde toestellen die vanaf 17 april gebruikt mogen worden.
Digitale meters en aanvullende vereisten
Een belangrijk praktisch gevolg van de aanmeldingsplicht is dat gebruikers die nog geen digitale meter hebben, er automatisch een zullen krijgen. Zodra een plug-and-play toestel wordt aangemeld, zal Fluvius binnen 90 dagen een digitale meter installeren.
Daarnaast moeten gebruikers een terugleveringscontract afsluiten met een energieleverancier om een vergoeding te krijgen voor de elektriciteit die ze in het net injecteren.
Stedenbouwkundige aspecten
Vanuit stedenbouwkundig oogpunt zijn stekkerzonnepanelen niet vergunningsplichtig. Het departement Omgeving beschouwt deze panelen als gebruikelijke technische constructies, waardoor ze zonder vergunning op gevels en balkonafsluitingen mogen worden aangebracht, met uitzondering van plaatsing op beschermd erfgoed.
Bij de herziening van het Vrijstellingenbesluit wordt mogelijk een specifieke vrijstelling voor stekkerzonnepanelen opgenomen, wat alle twijfel en discussie zou wegnemen.
Vergelijking met omringende landen
In Nederland en Duitsland zijn stekkerzonnepanelen al langer toegelaten, met een maximaal vermogen van respectievelijk 600 en 800 watt. In beide landen geldt wel een meldingsplicht voor deze systemen, wat het nieuwe Vlaamse beleid meer in lijn brengt met de internationale praktijk.
Wat zijn de voordelen van de nieuwe aanmeldingsplicht voor gebruikers?
De nieuwe aanmeldingsplicht biedt voordelen op het vlak van veiligheid, registratie en efficiënte energieopwekking, wat resulteert in een betrouwbare werking van decentrale systemen.
-
Voordeel 1: Verbeterde veiligheid van elektrische installaties
-
Voordeel 2: Gestroomlijnde registratie en opvolging van energieproductie
-
Voordeel 3: Betere afstemming tussen gebruikers, installateurs en netbeheerder
Wat zijn de gevolgen van de aanmeldingsplicht voor installateurs en fabrikanten?
Installateurs en fabrikanten moeten zich aanpassen aan de nieuwe registratie-eisen en technische voorschriften, wat leidt tot een strengere kwaliteitscontrole en een gestroomlijnd installatieproces.
-
Gevolg 1: Verplichte homologatieaanvragen en CE-certificering
-
Gevolg 2: Aanpassing van installatieprocedures aan de nieuwe technische eisen
-
Gevolg 3: Samenwerking met netbeheerder Fluvius voor de installatie van digitale meters
Wat zijn de langetermijnverwachtingen en beleidsontwikkelingen omtrent stekkerzonnepanelen en plugin thuisbatterijen?
De langetermijnverwachtingen richten zich op een verdere harmonisatie van de regelgeving en technologische innovaties die bijdragen aan een efficiëntere en veiligere energievoorziening.
-
Verwachting 1: Verdere optimalisatie van aanmeldingsprocedures
-
Verwachting 2: Innovaties in plugin thuisbatterijen en energieopslag
-
Verwachting 3: Aanhoudende samenwerking tussen overheid, netbeheerder Fluvius en fabrikanten
Conclusie
De regelgeving rond stekkerzonnepanelen en -batterijen in Vlaanderen heeft een belangrijke wijziging ondergaan met de invoering van een aanmeldingsplicht door Minister Depraetere. Deze beleidsverandering zorgt voor meer uniformiteit tussen de Belgische gewesten en sluit aan bij de praktijk in omringende landen.
Gebruikers van deze systemen zullen vanaf 17 april 2025 rekening moeten houden met deze aanmeldingsplicht, naast de bestaande technische beperkingen zoals het maximumvermogen van 800 watt. De praktische implementatie via een vereenvoudigde aanmeldingsprocedure bij Fluvius en de automatische installatie van digitale meters vormen belangrijke praktische aspecten van deze nieuwe regelgeving.