Opslag van hernieuwbare energie: Rol van thuisbatterijen

Met een thuisbatterij verdwijnt de overschot aan opgewekte stroom niet in het elektriciteitsnet maar wordt die opgeslagen in een accu. Vanaf 2025 worden thuisbatterijen steeds belangrijker in België, vooral door de dalende terugleververgoedingen en het toenemend belang van energieautonomie. Ze slaan de overtollige stroom van zonnepanelen tijdelijk op voor eigen gebruik tijdens duurdere elektriciteitsmomenten, vermijden netinjectie en helpen piekbelasting verminderen. Daarnaast kunnen ze samenwerken in virtuele energiecentrales (virtual power plants) om vraag en aanbod op het net uit te balanceren. In dit artikel bespreken we hoe thuisbatterijen bijdragen aan hernieuwbare energieopslag, hun technische werking, slimme toepassingen, terugverdientijd, toekomstige wetgeving en hun rol binnen een geïntegreerde oplossing zoals aangeboden door Zen Zonne Energie.



Wat doet een thuisbatterij met opgewekte zonne-energie?

Een thuisbatterij bewaart de overtollige stroom van zonnepanelen zodat die later gebruikt kan worden wanneer er geen zonlicht is.

Zonnepanelen produceren overdag vaak meer elektriciteit dan een gezin op dat moment verbruikt. Zonder opslag gaat die stroom terug naar het net. In Vlaanderen wordt de salderingsregeling afgebouwd tegen 2025-2027, waardoor deze teruglevering nog maar beperkt vergoed wordt (ca. 50%). De opgeslagen elektriciteit in de batterij wordt ’s avonds of tijdens donkere dagen verbruikt, wat de zelfconsumptie verhoogt van gemiddeld 30% naar 60 à 70%.

Wanneer laadt een thuisbatterij zich op?

Een thuisbatterij laadt zich op wanneer de zonneproductie groter is dan het verbruik. Bij een intelligent energiemanagementsysteem gebeurt dit automatisch en rekening houdend met weersverwachting, tariefstanden of netbelasting.

Wanneer levert de thuisbatterij stroom aan het huishoudelijk verbruik?

Een thuisbatterij levert stroom zodra de productie lager is dan het verbruik. Hierdoor vermijdt men het aankopen van dure netstroom tijdens piekuren.

Hoe helpt een thuisbatterij bij de energietransitie?

Thuisbatterijen ondersteunen de energietransitie door het net stabieler te maken en het gebruik van groene stroom te maximaliseren binnen huishoudens.

De essentiële functies van een thuisbatterij drukken zich uit in drie aspecten:

  • Lokale netbalancering: Door eigen stroom tijdelijk op te slaan en pas te gebruiken als het netwerk overbelast dreigt te raken.
  • Netcongestie vermijden: Door piekverbruik te spreiden in de tijd vermindert de belasting op het distributienet.
  • Participatie aan dynamische markten: Energieopslag kan afgestemd worden op de elektriciteitsprijs, wat zorgt voor lagere kosten en zelfs opbrengst (bij ‘Netvergoeding+VPP’en in pilootprojecten).

Wat is het verschil tussen een thuisbatterij en netinjectie?

Een thuisbatterij slaat overtollige stroom op, terwijl bij netinjectie de stroom aan het net geleverd wordt zonder te worden opgeslagen.



Door stijgende netkosten en lagere injectievergoedingen wordt lokaal verbruik financieel aantrekkelijker dan terugleveren. In de toekomst wordt prosumentgedrag fiscaal gestimuleerd wanneer het injectiepieken vermindert.

Opslagtype
Omschrijving
Economisch voordeel
Netinjectie
Stroom terug op het net zetten
2 à 5 cent/kWh
Thuisbatterij
Stroom lokaal bewaren en later gebruiken
24 tot 40 cent/kWh
Combinatie met AI
Vraaggestuurd beheer met virtuele energiecentrale
Tot 50 cent/kWh

Welke soorten thuisbatterijen bestaan er?

De meest gebruikte batterijtypes in België zijn lithium-ionbatterijen en lithium-ijzerfosfaatbatterijen (LiFePO4).

Lithium-ionbatterijen worden meestal gekozen voor hun hoge energiedichtheid en lange levensduur. Ze zijn ook bestand tegen frequent laden en ontladen. Lithium-ijzerfosfaat heeft als voordeel dat het thermisch stabieler is en een langere levensduur heeft, maar iets zwaarder.

Batterijtype
Energiecapaciteit
Cyclusduur
Veiligheid
Toepassing
Lithium-ion
3 kWh tot 15 kWh
6000-8000
Middel
Residentieel
Lithium-ijzerfosfaat
5 kWh tot 20 kWh
7000-10000
Hoog
Residentieel + prof.
Loodzuur
2 kWh tot 8 kWh
300-500
Laag
Verouderd / zeldzaam

Hoe werkt een thuisbatterij?

Een thuisbatterij werkt door elektriciteit om te zetten in chemische energie tijdens het laden, en weer om te zetten naar elektrische stroom tijdens het ontladen.

Bij een standaardconfiguratie wordt de batterij verbonden met een omvormer die zowel de zonnepaneelinstallatie als de batterij aanstuurt. Slimme omvormers (hybride modellen) beslissen automatisch wat het energetisch én economisch meest voordelige pad is.

Wat is een hybride omvormer?

Een hybride omvormer stuurt zowel de zonne-energie als de batterij aan binnen één systeem. Hierdoor zijn minder conversiecomponenten nodig. Dit verhoogt het rendement met gemiddeld 5 à 10%.

Hoeveel energie verlies je bij opslag?

Over het algemeen bedraagt het conversieverlies ongeveer 10 à 15%. Dit betekent dat slechts 85 à 90% van de opgeslagen stroom later effectief bruikbaar is.

Wat kost een thuisbatterij in 2025?

In 2025 ligt de gemiddelde kostprijs van een thuisbatterij tussen € 700 à € 1.000 per bruikbare kWh inclusief btw en installatie.

Een veelgekozen batterijcapaciteit van 10 kWh komt dus uit op € 7.000 tot € 10.000. Vlaamse gezinnen kunnen in bepaalde gevallen nog subsidies krijgen. De 0%-btw-regeling voor batterijinstallaties bij particulieren liep af eind 2023, maar sommige premies met energiecoöperaties bestaan nog.

Is er subsidie voor thuisbatterijen?

De premie voor thuisbatterijen in Vlaanderen werd in 2023 afgeschaft. Er zijn nog lokale en projectgebonden stimuleringsmaatregelen, zeker in combinatie met warmtepompen of VPP-netten. Gemeenten of energieleveranciers zoals Fluvius, Rescoop of aanbieders zoals Zen Zonne Energie bieden administratieve ondersteuning bij aanvraag.

Wat is de terugverdientijd van een thuisbatterij?

De terugverdientijd van een thuisbatterij ligt gemiddeld tussen 8 en 12 jaar.

Dit hangt af van batterijcapaciteit, verbruikersprofiel, energieprijzen en aanwezigheid van dynamische tarieven. Wie veel eigen productie heeft en een gemiddeld verbruik van >3.500 kWh/jaar haalt, kan sneller renderen, zeker met slimme aansturing en piekstroomverplaatsing.

Factor
Invloed op terugverdientijd
Aantal cycli
Meer gebruik = sneller terugverdiend
Capaciteit
Te groot = langzamere terugverdientijd
Gebruikspatroon
’s avonds verbruik = gunstig
Stromingsprijs
Hoge dagprijs = snellere winst

Kan een thuisbatterij samenwerken met andere toestellen?

Ja, thuisbatterijen werken het best in combinatie met andere duurzame componenten.

De combinatie met zonnepanelen is standaard. Warmtepompen en elektrische laadpalen profiteren extra van het efficiënt gebruik van eigen energie. Met slimme sturing (EMS – energy management systems) wordt het verbruik van alle installaties afgestemd op eigen productie en opslagcapaciteit.

Wat is de meerwaarde van zo’n geïntegreerde oplossing?

Een geïntegreerd systeem zoals bij Zen Zonne Energie verhoogt de efficiëntie en verlaagt de energiefactuur. Dankzij AI-gestuurde zelfoptimalisatie worden laadmomenten automatisch afgestemd op productie én verbruik.

Is een thuisbatterij geschikt voor noodgevallen?

Ja, sommige thuisbatterijen kunnen voorzien worden van een back-upfunctie.

Die schakelt bij stroompannes automatisch over naar batterijvoeding. Niet alle systemen bieden dit standaard aan. Bij back-up configuraties wordt een extra scheidingsschakelaar en aangepaste omvormer geplaatst.

Hoeveel stroom levert een back-upfunctie?

Afhankelijk van de batterijcapaciteit en inverter kun je kritieke verbruikers (koelkast, verlichte circuits, router) enkele uren tot meerdere dagen voeden. Een typische 10 kWh batterij dekt 1 dag bij beperkt verbruik (≃ 1.500 Wh/dag).

Wat gebeurt er met teveel opgewekte stroom als de batterij vol zit?

Als de batterij vol zit, dan wordt de overtollige stroom alsnog teruggeleverd aan het net.

In slimme systemen kan dit gestuurd worden via prioriteit: eerst eigen verbruik, dan batterij laden, dan netinjectie. Sommige gebruikers kiezen ervoor om laadtoestellen te activeren zoals boilers of elektrische fietsen zodra overvloedige productie optreedt.

Kan je thuisbatterijen inzetten in een virtual power plant?

Ja, via virtual power plants (VPP’s) worden meerdere batterijen intelligent aan elkaar gekoppeld.

Zo ontstaat één grote, gedistribueerde energiecentrale. Dit laat toe om collectieve energietransacties aan te gaan op de energiemarkt (bijv. balanceringsdiensten). In België & Nederland lopen al projecten met DecentraalFlex, Flexcity en via Zen Zonne Energie.

Wat zijn de voordelen van zo’n VPP?

  • Inkomsten uit netoptimalisatie
  • Dynamisch energiebeheer
  • Vermijden van netcongestie
  • Actieve deelname aan energiemarkt

Kiezen voor een thuisbatterij via Zen Zonne Energie?

Zen Zonne Energie biedt complete energiesystemen aan waarin de batterij één onderdeel is van een slimme totaaloplossing.

De combinatie van zonnepanelen, batterij, warmtepomp en laadpaal binnen één platform levert maximaal energiegebruik en minimale kosten. Dankzij slimme software en transparante tarieven is installatie en beheer eenvoudig en toekomstbestendig.

Kenmerk
Zen Zonne Energie voordelen
Bundelcomponenten
Zonnepanelen + batterij + laadpaal
Lokale subsidies
Uitgebreide kennis regelgeving BE/NL
Smart Grid Ready systemen
Realtime prijsoptimalisatie
AI-gestuurde energieverdeling
Verhoogde zelfconsumptie tot 70%+

Thuisbatterijen zijn in België in 2025 een kerntechnologie bij de opslag van hernieuwbare energie. Ze maken het mogelijk om meer zelfopgewekte zonnestroom te gebruiken, verlagen de afhankelijkheid van het elektriciteitsnet, en verhogen de stabiliteit van de totale energievoorziening. Dankzij lagere terugleververgoedingen, stijgende energieprijzen en technologieën zoals smart grids en VPP’s wordt het gebruik van thuisbatterijen steeds aantrekkelijker. Wie kiest voor een geïntegreerde oplossing met slimme aansturing, zoals aangeboden door Zen Zonne Energie, haalt het maximale rendement uit zijn investering en draagt actief bij aan de energietransitie.