Met een thuisbatterij verdwijnt de overschot aan opgewekte stroom niet in het elektriciteitsnet maar wordt die opgeslagen in een accu. Sommige thuisbatterijen laden ook automatisch op tijdens de goedkope daluren en gebruiken deze energie tijdens de piekuren. Op zoek naar up-to-date info over de voordelen, werking, prijzen en merken? In dit artikel ontdek je alles wat je moet weten over thuisbatterijen.
Wat is een thuisbatterij precies?
Een thuisbatterij is een energieopslagsysteem dat elektriciteit opslaat voor later gebruik in een woning, doorgaans gekoppeld aan zonnepanelen of het elektriciteitsnet, waardoor huishoudens hun energieverbruik kunnen optimaliseren en minder afhankelijk worden van het elektriciteitsnet.
Een thuisbatterij maakt het mogelijk om opgewekte stroom op te slaan en te gebruiken op momenten dat er weinig of geen zonne-energie beschikbaar is. Dit helpt gezinnen hun eigen energieverbruik te verhogen en de energiefactuur te verlagen. In België wordt dit steeds relevanter door de afschaffing van de terugdraaiende teller, waardoor direct verbruik en opslag bevorderd worden.
In vergelijking met traditionele back-upsystemen, zoals noodgeneratoren, biedt een thuisbatterij een duurzamere en efficiëntere manier om elektriciteit te beheren. Het draagt bij aan de energietransitie door minder fossiele brandstoffen te verbruiken en het gebruik van hernieuwbare energie te maximaliseren.
Hoe werkt een thuisbatterij in een eenvoudig schema?
Een thuisbatterij werkt volgens een eenvoudig schema: overtollige energie van zonnepanelen of goedkope netstroom wordt opgeslagen in de batterij, geregeld door een omvormer en een beheersysteem, om later gebruikt te worden wanneer de zonnepanelen niet produceren of wanneer de stroomprijs hoog is.
De werking van een thuisbatterij verloopt volgens vier belangrijke fasen:
- Opwekking: Zonnepanelen produceren elektriciteit, waarvan een deel direct in huis gebruikt wordt.
- Meten en opslag: De slimme omvormer bepaalt of de energie wordt verbruikt, opgeslagen in de batterij of teruggeleverd aan het net.
- Gebruik van opgeslagen stroom: Wanneer het donker is of de zonneproductie laag is, voorziet de batterij het huishouden van stroom.
- Optimalisatie van netstroom: Bij slimme systemen kan de batterij ook goedkoop ingekochte elektriciteit opslaan en later gebruiken wanneer de tarieven hoger zijn.
Een batterijmanagementsysteem (BMS) bewaakt de laadstatus en ontlading en voorkomt schade door overladen of te diep ontladen.
Welke soorten thuisbatterijen zijn er beschikbaar?
Er zijn verschillende soorten thuisbatterijen beschikbaar, waaronder lithium-ion (meest voorkomend vanwege hoge energiedichtheid), loodzuurbatterijen (oudere technologie), lithium-ijzerfosfaat (LiFePO4, veiliger en duurzamer) en zoutwaterbatterijen (milieuvriendelijk maar minder efficiënt).
| Batterijtype | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|
| Lithium-ion | Hoge energiedichtheid, lange levensduur | Hogere prijs |
| Loodzuur | Goedkoper, geschikt voor noodstroom | Lagere capaciteit, korte levensduur |
| LiFePO4 | Extreem veilig, lange levensduur | Duurder dan loodzuur |
| Zoutwater | Milieuvriendelijk, volledig recyclebaar | Minder efficiënt en trager laden |
In België worden vooral lithium-ion en LiFePO4-batterijen gebruikt vanwege hun efficiëntie en lange levensduur.
Hoe werkt een thuisbatterij samen met zonnepanelen?
Een thuisbatterij werkt samen met zonnepanelen door overtollige zonne-energie op te slaan die niet onmiddellijk wordt verbruikt, waarna deze energie ’s avonds of tijdens bewolkte dagen kan worden gebruikt, wat het zelfverbruik van zonne-energie verhoogt van ongeveer 30% naar 60-75%.
Overdag wekken zonnepanelen energie op wanneer er vaak minder vraag is binnen het huishouden. Zonder batterij gaat dit overschot naar het net. Met een batterij wordt deze energie opgeslagen en ’s avonds verbruikt, waardoor de afhankelijkheid van het net daalt.
Waarom is een thuisbatterij ideaal voor zonnepanelen?
Een thuisbatterij is ideaal voor zonnepanelen omdat het de mismatch oplost tussen wanneer zonne-energie wordt geproduceerd (overdag) en wanneer een huishouden de meeste energie verbruikt (ochtend en avond), waardoor het zelfverbruik van zonne-energie aanzienlijk verhoogd wordt en de afhankelijkheid van het elektriciteitsnet afneemt.
Zonder batterij wordt slechts 30% van de opgewekte zonne-energie direct gebruikt. Met een batterij kan dit oplopen tot 70%, wat een aanzienlijk verschil maakt op de energiefactuur. Vooral in België, waar de terugdraaiende teller is afgeschaft, wordt een thuisbatterij steeds interessanter.
Hoe slaat een thuisbatterij overtollige zonne-energie op?
Een thuisbatterij slaat overtollige zonne-energie op door middel van een omvormingsproces waarbij de gelijkstroom (DC) van zonnepanelen wordt gereguleerd door een batterijmanagementsysteem (BMS), dat de laadtoestand controleert, de batterijcellen beschermt en optimale laad- en ontlaadcycli garandeert voor maximale efficiëntie en levensduur.
Het energieopslagproces verloopt als volgt:
- Zonnepanelen wekken gelijkstroom (DC) op.
- De omvormer zet deze stroom om in wisselstroom (AC) voor huishoudelijk gebruik.
- Indien de batterij opgeladen moet worden, zet de omvormer de stroom terug naar DC en laadt hij de batterij op.
- Tijdens perioden van weinig zonne-energie levert de batterij wisselstroom aan de woning via de omvormer.
Hoe werkt een thuisbatterij zonder zonnepanelen?
Een thuisbatterij kan ook functioneren zonder zonnepanelen door netstroom op te slaan tijdens daluren. Dit maakt het systeem vooral interessant in gebieden waar het energieverbruik sterk fluctueert, omdat je kunt profiteren van lagere tarieven.
- Opslag van goedkope netstroom:
- Laadt op tijdens daluren en ontlaadt tijdens piektarieven.
- Energiebeheer:
- Optimaliseert het verbruik, zelfs zonder hernieuwbare bronnen.
Hoe werkt de thuisbatterij samen met het elektriciteitsnet?
Als je batterijsysteem gekoppeld is aan het elektriciteitsnet, kan het systeem ook energie van het net halen en opslaan, bijvoorbeeld tijdens daluren wanneer de prijzen lager zijn. Deze energie kan dan tijdens piekuren worden gebruikt, wat kan bijdragen aan lagere elektriciteitskosten. Dit heet peak shaving en helpt je energieverbruik en kosten te optimaliseren.
Hoe werken de verschillende soorten thuisbatterijen?
De werking van een thuisbatterij varieert afhankelijk van het type batterij dat wordt gebruikt. Elk type heeft unieke kenmerken met betrekking tot het opladen, ontladen, capaciteit, levensduur en efficiëntie. Hieronder volgt een overzicht van de verschillende soorten thuisbatterijen en hun werking.
- Lithium-ion (Li-ion):
- Efficiëntie: 90-95%.
- Levensduur: 10-15 jaar.
- Lithium-ijzer-fosfaat (LiFePo4):
- Veiligheid: Hoge thermische stabiliteit.
- Milieuvriendelijk: Vrij van zeldzame metalen.
- Zoutwaterbatterijen:
- Ecologisch: Geen zware metalen.
- Lagere opslagcapaciteit en levensduur.
- Loodzuur:
- Lage kosten, maar beperkte efficiëntie en levensduur.
1. Hoe werken Lithium-ion Batterijen
Werking
Lithium-ion batterijen slaan energie op die wordt opgewekt door zonnepanelen of rechtstreeks van het elektriciteitsnet. Wanneer de zonnepanelen meer energie produceren dan het huishouden verbruikt, wordt het overschot in de batterij opgeslagen. Op momenten dat de energievraag hoger is dan de productie, zoals ‘s avonds, kan de opgeslagen energie worden gebruikt om het huishouden van stroom te voorzien.
Kenmerken
- Capaciteit: Variërend van 2,7 kWh tot 20 kWh.
- Levensduur: Tot 15 jaar, met een capaciteit van ongeveer 6.000 tot 10.000 laadcycli.
- Efficiëntie: Hoog rendement en snelle laadtijden, waardoor ze een populaire keuze zijn voor residentiële energieopslag.
2. Hoe werken Lithium-ijzerfosfaat (LiFePO4) Batterijen
Werking
Deze batterijen werken op vergelijkbare wijze als lithium-ion batterijen. Ze slaan energie op tijdens piekproductie van zonnepanelen en leveren energie wanneer de vraag toeneemt. Ook kunnen ze netstroom opslaan tijdens daluren voor gebruik tijdens piekuren.
Kenmerken
- Capaciteit: Vaak groter dan standaard lithium-ion batterijen, waardoor ze geschikt zijn voor huishoudens met een hoog energieverbruik.
- Levensduur: Tot 20 jaar, met een zeer hoog aantal laadcycli (tot 10.000).
- Veiligheid: Ze zijn stabieler en minder gevoelig voor oververhitting, wat ze een veiliger alternatief maakt.
3. Hoe werken Zoutwaterbatterijen?
Werking
Zoutwaterbatterijen gebruiken een milieuvriendelijke zoutwateroplossing om energie op te slaan. Net als bij andere batterijtypen wordt overtollige energie van zonnepanelen opgeslagen en later gebruikt wanneer de energievraag toeneemt.
Kenmerken
- Capaciteit: Meestal variërend van 5 kWh tot 15 kWh.
- Levensduur: Tot 20 jaar of langer, met een zeer lange cycluslevensduur.
- Milieu-impact: Zoutwaterbatterijen hebben een lagere ecologische voetafdruk dan andere batterijtypes omdat ze minder schadelijke materialen bevatten.
4. Hoe werken loodzuur thuisbatterijen?
Werking
Loodzuurbatterijen zijn een traditioneel batterijtype dat al lang in gebruik is. Ze slaan energie op die wordt opgewekt door zonnepanelen, maar hebben een lagere efficiëntie en langere laadtijden dan lithium-gebaseerde batterijen.
Kenmerken
- Capaciteit: Variërend van 1 kWh tot 10 kWh.
- Levensduur: Tot 5 tot 10 jaar, met een beperkt aantal laadcycli van ongeveer 1.000.
- Kosten: Loodzuurbatterijen zijn vaak goedkoper, maar minder efficiënt en geschikt voor langdurig gebruik.
5. Hoe werken Plug-and-Play Thuisbatterijen?
Werking
Deze batterijen zijn ontworpen om eenvoudig aan te sluiten via een stopcontact zonder dat er professionele installatie nodig is. Ze werken vaak met een micro-omvormer om energie op te slaan en te gebruiken.
Kenmerken
- Capaciteit: Variërend van 1,5 kWh tot 5 kWh, afhankelijk van het model.
- Levensduur: Gemiddeld tussen de 10 en 15 jaar.
- Gebruiksgemak: Plug-and-play systemen zijn ideaal voor gebruikers die snel willen profiteren van energieopslag zonder complexe installaties.
Lees meer over: Plug and play thuisbatterij met stekker: soorten en voordelen
Hoe werkt een thuisbatterij in de winter?
In de winter werkt een thuisbatterij vooral als buffer om de lagere opbrengst van zonnepanelen op te vangen. Ook al produceren zonnepanelen in de winter doorgaans minder energie door kortere dagen en minder zonlicht, een thuisbatterij kan deze beperkte energieopbrengst alsnog efficiënt benutten.
Opslag van overtollige energie
Tijdens zonnige dagen in de winter slaat de thuisbatterij de opgewekte energie op die de zonnepanelen produceren. Deze opgeslagen energie kan later worden gebruikt wanneer de zon niet schijnt, bijvoorbeeld ’s avonds of op bewolkte dagen. Dit verhoogt de zelfconsumptie en vermindert de afhankelijkheid van het elektriciteitsnet, zelfs bij lagere zonne-energieproductie.
Gebruik van opgeslagen energie
De opgeslagen energie in de batterij kan gebruikt worden op momenten dat de zonnepanelen minder of geen energie leveren, zoals tijdens de nacht en op donkere winterdagen. Door deze opslag werkt de thuisbatterij als een buffer, waardoor een huishouden ook in de winter zoveel mogelijk van zijn eigen opgewekte energie kan benutten.
Slim energiebeheer
Moderne thuisbatterijen kunnen slim omgaan met energietarieven. Zo kan de batterij ’s nachts worden opgeladen tegen een lager tarief en deze energie overdag benutten wanneer elektriciteit duurder is. Dit slimme beheer helpt om energiekosten te besparen en pieken in het verbruik op te vangen, wat vooral tijdens de wintermaanden gunstig is wanneer de energievraag vaak hoger ligt.
Noodstroomvoorziening
De kans op stroomuitval is in de winter vaak groter door weersomstandigheden zoals storm en sneeuw. In geval van stroomuitval kan de thuisbatterij dienen als noodstroomvoorziening, zodat essentiële apparaten blijven functioneren. Deze back-upfunctie maakt een thuisbatterij een waardevolle aanvulling, vooral in de winter.
Aanpassing aan winteromstandigheden
Veel moderne thuisbatterijen zijn ontworpen om goed te functioneren bij lage temperaturen. Met speciale isolatie en temperatuurregeling blijven deze batterijen efficiënt werken, waardoor er geen prestatieverlies optreedt ondanks de koudere temperaturen.
Integratie met dynamische energietarieven
Voor systemen met slimme energiebeheeropties kan de batterij tijdens periodes van lage stroomtarieven worden opgeladen, bijvoorbeeld ’s nachts. De batterij kan dan overdag ontladen wanneer de stroomprijzen hoger zijn, wat resulteert in extra besparingen op de energierekening.
Wat zijn de financiële voordelen van een thuisbatterij?
De financiële voordelen van een thuisbatterij omvatten lagere elektriciteitsrekeningen door verhoogd zelfverbruik van zonne-energie, mogelijke inkomsten uit netdiensten, bescherming tegen stijgende energietarieven en het profiteren van prijsverschillen tussen piek- en daluren bij dynamische energiecontracten.
Wanneer een huisgezin minder elektriciteit afneemt van het net, bespaart het op energiekosten. Daarnaast kunnen sommige batterijen inspelen op prijsschommelingen door goedkoop energie op te slaan en deze later duurder te verbruiken.
Hoeveel kan je besparen met een thuisbatterij?
Met een thuisbatterij kan een gemiddeld Belgisch huishouden met zonnepanelen ongeveer €300-500 per jaar besparen door het zelfverbruik van zonne-energie te verhogen van 30% naar 60-75%, afhankelijk van de batterijcapaciteit, het verbruikspatroon en de energietarieven.
De uiteindelijke besparing hangt af van verschillende factoren, zoals het elektriciteitsverbruik van het huishoudens en de dynamiek van de stroomprijzen.
Welke subsidies zijn er voor thuisbatterijen in België?
In België zijn er verschillende subsidies voor thuisbatterijen, waaronder premies van de Vlaamse overheid (tot €1.725), gemeentelijke premies in bepaalde regio’s, en fiscale voordelen zoals een verlaagd BTW-tarief van 6% bij renovatie en een mogelijke belastingvermindering bij bepaalde energiebesparende investeringen.
Het subsidiebeleid varieert jaarlijks, en de modaliteiten kunnen afhangen van wettelijke voorwaarden zoals de aanwezigheid van een digitale meter of een minimum-laadcyclus.
Hoe lang gaat een thuisbatterij mee?
Een moderne lithium-ion thuisbatterij gaat gemiddeld 10-15 jaar mee, of ongeveer 5.000-7.000 laadcycli, afhankelijk van het type batterij, gebruikspatronen, onderhoud en omgevingsfactoren zoals temperatuur, waarbij de capaciteit geleidelijk afneemt tot ongeveer 70-80% van de oorspronkelijke capaciteit aan het einde van de levensduur.
Door slim energiebeheer en regelmatige onderhoudscontroles kan de levensduur geoptimaliseerd worden.
Een thuisbatterij biedt dus zowel financiële als praktische voordelen en vormt een logische aanvulling op zonnepanelen. Wil je jouw zelfconsumptie verhogen en je energiefactuur verlagen? Dan is een thuisbatterij een interessante investering!