Zelf een laadpaal installeren is technisch mogelijk, maar wordt door alle officiële bronnen sterk afgeraden vanwege de veiligheidsrisico’s, wettelijke verplichtingen en technische complexiteit. Zo vereist de installatie in veel gevallen een 3-fasige aansluiting, een specifieke kabelsectie, aanpassingen in de zekeringkast én vooral conformiteit met het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI). Toch zijn er zelfbouwpakketten beschikbaar met ondersteuning voor wie over de nodige kennis beschikt. In dit artikel overlopen we alles wat je moet weten over een laadpaal zelf installeren, van de voorbereiding tot de wettelijke keuring achteraf.
Wat houdt het in om een laadpaal zelf te installeren?
Een laadpaal zelf installeren betekent het plaatsen en aansluiten van een laadstation voor elektrische voertuigen zonder tussenkomst van een erkende installateur.
Het proces omvat meerdere stappen: voorbereiding van de elektrische installatie, kabels trekken, het monteren van de laadpaal, correcte afstemming met het elektrisch vermogen van de woning en verplichtingen zoals keuren en registreren.
De belangrijkste fases:
- Analyse van je elektrische aansluiting (1-fase of 3-fase)
- Installeren van een extra stroomgroep met bescherming
- Plaatsing van de laadpaalstructuur (wand/paal)
- Aansluiten van de kabels (bv. XVB)
- Aarding en overspanningsbeveiliging
- Controle conform AREI
- Eventuele keuring door een erkende instantie
Wanneer mag je zelf een laadpaal installeren?
Een laadpaal mag je enkel zelf installeren wanneer je over voldoende elektrische kennis beschikt en alle wettelijke voorschriften naleeft.
Volgens het AREI en de Vlaamse wetgeving mogen particulieren zelf werken uitvoeren aan hun laagspanningsnet, op voorwaarde dat:
- De installatie wordt gekeurd door een erkend organisme (bijv. Vinçotte, BTV)
- Alle veiligheidsnormen strikt worden nageleefd (bv. correcte aardingsweerstand, aardlekautomaat, voldoende sectie)
- Je eigenaar bent van de elektrische installatie
Toch raden instanties zoals Test-Aankoop en Fluvius sterk aan een erkende elektricien in te schakelen, aangezien fouten grote risico’s kunnen impliceren.
Welke voorbereiding is nodig voor je begint?
Voor je een laadpaal installeert, moet je eerst een aantal voorzorgsmaatregelen nemen en je elektrische infrastructuur analyseren.
De voorbereiding omvat:
- Controle van netaansluiting: 1-fase of 3-fase? Een 3-fasenaansluiting is vereist voor laadvermogens boven 7,4 kW.
- Capaciteitsanalyse: is je huisaansluiting zwaar genoeg (bijvoorbeeld 3 x 400 V > 32A)?
- Netbeheerder contacteren voor eventuele verzwaring
- Bepaling van locatie en kabeltraject
- Planning van kabeltype: meestal XVB 5G6 voor 22 kW
- Afscherming en aarding voorzien, met overspanningsbeveiliging
- Berekening van stroomverbruik en impact op rest van het net in huis
Welke elektrische aansluiting heb je nodig voor een laadpaal?
Voor een laadpaal heb je minstens een 1-fasenaansluiting van 230 V nodig, maar voor krachtigere laders is een 3-fasige aansluiting van 400 V vereist.
Types aansluitingen:
| Aansluitingstype | Spanning | Kracht | Toepassing |
|---|---|---|---|
| 1-fase | 230 V | max. 3,7 of 7,4 kW | Kleine EV’s, basis thuisladen |
| 3-fasen | 400 V | 11 tot 22 kW | Sneller laden, krachtiger EV’s |
Belangrijke aandachtspunten:
- Vraag vooraf bevestiging bij Fluvius over je hoofdaansluitingstype
- Een verzwaring vereist vaak een nieuwe infrawerk of extra kost
- Met een 3-fasen aansluiting kan een auto tot 3x sneller laden
Welke laadkabel en zekeringsbeveiliging zijn vereist?
De kabel en zekeringsgroep moeten afgestemd zijn op het laadvermogen en het AREI-veiligheidsbestek.
Typische vereisten voor kabels en beveiliging:
| Laadvermogen | Spanning | Kabeltype | Sectie | Aardlekautomaten |
|---|---|---|---|---|
| 3,7 kW | 230 V | XVB 3G2,5 | 2,5 mm² | 30 mA type A |
| 7,4 kW | 230 V | XVB 3G6 | 6 mm² | 30 mA type A |
| 11 – 22 kW | 400 V | XVB 5G6 of 5G10 | 6-10 mm² | 30 mA type B of EV |
Extra vereisten:
- Aparte beveiligde automaat in zekeringkast
- Aarding met weerstand <30 ohm
- Overspanningsbeveiliging aanbevolen
Wat zijn de stappen voor een correcte plaatsing van een laadpaal?
De correcte plaatsing bestaat uit zes technische stappen die uitgevoerd moeten worden volgens de elektrische voorschriften.
De vereiste stappen:
- Bevestiging van de wandbox of plaatsing van grondpaal met betonfundering
- Trekken van de kabel tussen meterkast en laadpunt (XVB of VOB in buis)
- Installatie van een aardlekautomaat in de zekeringkast
- Aarding en potentiaalvereffening testen
- Verbinden van de laadpaal met voeding volgens kleurcodering (PE, N, L1, L2, L3)
- Configureren van laadpaalsoftware: laadvermogen, Dynamic Load Balancing, RFID functies
Zijn er risico’s verbonden aan zelf een laadpaal installeren?
Ja, de risico’s zijn aanzienlijk en omvatten lichamelijke en materiële schade indien niet volgens de richtlijnen uitgevoerd.
De risico’s:
- Elektrocutie (230-400V wisselspanning)
- Overbelasting van elektrische installatie leidt tot brandgevaar
- Schade aan laadpaal of wagen bij foutieve aansluiting
- Geen verzekering bij niet-gekeurde installatie
- Tussenkomst van netbeheerder vervalt bij fouten of onwettigheden
Welke verplichtingen gelden voor keuring en registratie?
Elke nieuwe elektrische installatie – ook laadpalen – moet gekeurd, geregistreerd en mogelijk aangemeld worden bij netbeheerder.
De verplichte stappen:
- AREI-keuring door een erkend keuringsorganisme (Vinçotte, BTV, OCB)
- Registratie bij Fluvius: technische fiche laadpaal + plaatsing
- Bij 3-fasen: aanvraag tot verzwaring + goedkeuring distributienetbeheerder
- Ophangen van overzichtsschema’s in meterkast
Zonder keuring is de installatie onwettig en uitgesloten van elke schadevergoeding.
Welke soorten zelfbouwpakketten bestaan er?
Zelfbouwpakketten bieden een kant-en-klare oplossing voor zelfplaatsing met technische ondersteuning.
Inhoud van typisch doe-het-zelf pakket:
| Component | Inclusie |
|---|---|
| Laadpaal (wallbox) | Ja |
| Kabels (XVB) | Ja – op maat of rol |
| Montagebeugels / paal | Optioneel |
| Aardpen en aardingklemmen | Ja |
| Handleiding + schema’s | Ja |
| Telefonische support | Ja – tijdens kantooruren |
| Optie bijstand ter plaatse | Soms tegen extra prijs |
Merken zoals SelfTech, Wallbox, en Ratio Electric bieden zulke pakketten aan.
Wat kost het om een laadpaal zelf te installeren?
De kosten voor materiaal bij zelfinstallatie liggen lager dan volledige installatie, maar er zijn extra kosten te overwegen.
Richtprijzen:
| Component / Dienst | Gemiddelde prijs (incl. btw) |
|---|---|
| Laadpaal zelf | €700 – €1.600 |
| Zelfbouwpakket | €1.100 – €1.800 |
| Keuring (AREI) | €150 – €250 |
| Kabel en extra installatiemateriaal | €200 – €400 |
| Eventuele keuring/herkeuring | €100 – €250 |
Totalen variëren sterk op basis van gekozen laadvermogen, kabellengte, afwerking en infrastructuur.
Wordt zelfinstallatie gedekt door verzekering?
Nee, in de meeste gevallen dekt je brandverzekering of BA-verzekering geen schade die ontstaat uit een foutief geplaatste of niet-gekeurde laadpaal.
Voorwaarde tot dekking:
- AREI-conforme installatie
- Keuringsrapport beschikbaar op moment van schadeval
- Professionele plaatsing aanbevolen door de meeste verzekeraars
Bij onwettigheid kan de verzekeraar zich beroepen op nietigheid bij schadevergoeding, wat na een woningbrand kan oplopen tot honderdduizenden euro’s.
Is het verstandig om een laadpaal zelf te installeren?
Het zelf installeren van een laadpaal mag wettelijk, maar het brengt aanzienlijke risico’s met zich mee en vereist kennis, materiaal én conformiteit met het AREI.
De voordelen:
- Lagere installatiekost
- Eigen keuze van materiaal
- Flexibiliteit in timing
De nadelen:
- Electriciteitsrisico: elektrocutie of brand
- Geen dekking zonder keuring of bij fout
- Moeilijk om correcte installatie te verzekeren zonder ervaring
Bij Zen Zonne Energie raden we dan ook aan om steeds een erkende elektricien in te schakelen. Je installatie wordt correct afgewerkt, gekeurd, en klaar voor jarenlang veilig laden van je elektrische wagen.
Vraag vrijblijvend je offerte aan voor een gecertificeerde plaatsing van je thuislaadpaal, aangepast aan jouw woning en wagen.