Hoewel zonnepanelen een duurzame manier bieden om energie op te wekken en vaak aanzienlijke besparingen op de energierekening opleveren, zijn er ook enkele nadelen die het overwegen waard zijn. In dit artikel zetten we de belangrijkste nadelen van zonnepanelen op een rij, vergelijken we ze met de voordelen en gaan we dieper in op specifieke nadelen van verschillende types zonnepanelen. Zo krijg je een volledig beeld van de mogelijke minpunten en kun je een weloverwogen keuze maken voor jouw situatie.
- Hoge initiële kosten
- Afhankelijkheid van weersomstandigheden
- Esthetische impact op de woning
- Vereist onderhoud en schoonmaak
- Mogelijk rendementverlies over tijd
- Aanpassingen aan de meterkast nodig
- Opslag van overtollige energie is duur
- Verzekering en mogelijke extra kosten
- Niet elk dak is geschikt
- Langere terugverdientijd door stopzetting van premies
1. Hoge initiële kosten
De aanschaf- en installatiekosten van zonnepanelen zijn hoog. Gemiddeld ligt de prijs voor een compleet systeem tussen €4.100 en €14.500, afhankelijk van het type panelen, het vermogen en de installateur. Hoewel de investering zichzelf kan terugverdienen, vormen de hoge startkosten voor veel mensen een drempel.
2. Afhankelijkheid van weersomstandigheden
Zonnepanelen produceren elektriciteit op basis van zonlicht, waardoor ze afhankelijk zijn van het weer. Bij bewolkte dagen, regen of seizoenen met weinig zon, zoals de winter, neemt de opbrengst aanzienlijk af. Zonnepanelen werken ook minder efficiënt bij extreme hitte boven de 25°C, wat in sommige regio’s een nadeel kan zijn.
3. Esthetische impact op de woning
Sommige huiseigenaren vinden zonnepanelen minder mooi of ontsierend voor hun dak. Zonnepanelen nemen veel ruimte in, vooral bij schuine daken, waardoor ze goed zichtbaar zijn. Voor sommige mensen kan dit afbreuk doen aan de uitstraling van hun woning.
4. Vereist onderhoud en schoonmaak
Hoewel zonnepanelen weinig onderhoud nodig hebben, kunnen vuil, stof, bladeren en vogeluitwerpselen de efficiëntie verminderen. Het is aanbevolen om zonnepanelen minimaal twee keer per jaar te reinigen. Professionele schoonmaak kost tussen de €100 en €150 per keer, wat na verloop van tijd kan oplopen.
5. Mogelijk rendementverlies over tijd
De efficiëntie van zonnepanelen neemt jaarlijks met minder dan 1% af, wat op langere termijn een merkbaar verschil kan maken in de energieproductie. De meeste zonnepanelen hebben wel een prestatiegarantie tot 25 jaar, wat helpt om rendementsverlies deels op te vangen, maar de afname blijft onvermijdelijk.
6. Aanpassingen aan de meterkast nodig
Bij de installatie van zonnepanelen kan een aanpassing in de meterkast nodig zijn. Deze extra installatiekosten variëren, maar kunnen aanzienlijk zijn, vooral bij grotere systemen. Daarnaast kan de elektrische infrastructuur in oudere huizen niet altijd geschikt zijn, waardoor verdere aanpassingen vereist kunnen zijn.
7. Opslag van overtollige energie is duur
Zonder een thuisbatterij wordt overtollige energie teruggeleverd aan het elektriciteitsnet. Thuisbatterijen zijn echter duur, wat het lastig maakt om opgewekte energie efficiënt te benutten als je zelf niet thuis bent. Zonder een goede oplossing voor energieopslag kan er verlies optreden van de opgewekte energie.
8. Verzekering en mogelijke extra kosten
In sommige gevallen kan de aanwezigheid van zonnepanelen een hogere verzekeringspremie voor de woning betekenen. Daarnaast dekt de standaard brandverzekering niet altijd zonnepanelen, waardoor je een aanvullende verzekering moet afsluiten om je panelen tegen schade te beschermen.
9. Niet elk dak is geschikt
Voor een optimale opbrengst moeten zonnepanelen op een zuidelijk gericht dak worden geplaatst, met een hellingshoek van 30-40 graden. Schaduw van bomen of gebouwen kan de energieopbrengst verlagen, en niet elk dak biedt deze ideale omstandigheden.
10. Langere terugverdientijd door stopzetting van premies
De Vlaamse premie voor zonnepanelen is per 1 januari 2024 stopgezet. Hierdoor wordt de terugverdientijd van een zonnepanelensysteem langer, wat de financiële aantrekkelijkheid kan verminderen, vooral voor mensen die snel rendement willen behalen.
Wat zijn de nadelen van zonnepanelen met stekker?
Zonnepanelen met stekker (ook wel plug-and-play zonnepanelen genoemd) zijn systemen die eenvoudig in een stopcontact kunnen worden aangesloten zonder een uitgebreide installatie. Hoewel dit systeem aantrekkelijk lijkt door de eenvoud en lagere kosten, kent het ook enkele nadelen:
- Lagere energieopbrengst
- Veiligheidsrisico’s
- Niet conform regelgeving
- Geen terugleververgoeding
- Suboptimale plaatsing
- Hogere kosten per kilowattuur
- Beperkt aantal panelen per aansluiting
- Verzwaring en bevestiging
- Geen professionele installatie en onderhoud
1. Lagere energieopbrengst
Zonnepanelen met stekker hebben doorgaans een lager vermogen dan traditionele zonnepanelen, waardoor de energieopbrengst per paneel beperkter is. Hierdoor is dit systeem minder geschikt om een groot deel van het huishoudelijke energieverbruik op te vangen.
2. Veiligheidsrisico’s
Deze plug-and-play systemen zijn niet altijd even veilig. Het aansluiten van zonnepanelen op een standaard stopcontact kan overbelasting veroorzaken en verhoogt het risico op kortsluiting of zelfs brand. Traditionele zonnepanelen zijn veiliger omdat ze door een erkende installateur in de meterkast worden aangesloten, wat het risico op problemen vermindert.
3. Niet conform regelgeving
In veel gevallen voldoen zonnepanelen met stekker niet aan de geldende normen voor decentrale energieproductie. Hierdoor kunnen ze niet altijd worden erkend als officiële stroombron, wat problemen kan geven met de netbeheerder of verzekeraar.
4. Geen terugleververgoeding
Plug-and-play zonnepanelen zijn meestal niet compatibel met terugleververgoedingen voor overtollige energie die je terug aan het net levert. Dit maakt ze financieel minder aantrekkelijk dan traditionele systemen die vaak wél vergoed worden voor teruggeleverde stroom.
5. Suboptimale plaatsing
Zonnepanelen met stekker zijn doorgaans ontworpen om eenvoudig op een balkon of in de tuin geplaatst te worden, wat niet altijd de meest efficiënte locatie is voor optimale zonopvang. Dit leidt tot minder opbrengst in vergelijking met panelen die op een goed gepositioneerd dak zijn geïnstalleerd.
6. Hogere kosten per kilowattuur
Hoewel de aanschafprijs van plug-and-play zonnepanelen lager kan zijn, zijn de kosten per opgewekte kilowattuur vaak hoger dan bij traditionele zonnepanelen. Dit komt doordat hun efficiëntie en vermogen lager zijn, waardoor de investering minder snel wordt terugverdiend.
7. Beperkt aantal panelen per aansluiting
Er kunnen meestal maar één of twee stekkerpanelen veilig op een stroomgroep aangesloten worden. Dit maakt het onmogelijk om voldoende energie op te wekken om een aanzienlijk deel van het verbruik te dekken, vooral in huishoudens met een hoger stroomverbruik.
8. Verzwaring en bevestiging
Zonnepanelen met stekker zijn minder stevig bevestigd en vereisen vaak extra verzwaring om wegwaaien te voorkomen, vooral bij plaatsing op balkons of dakterrassen. Dit maakt het systeem kwetsbaar voor sterke wind of weersomstandigheden.
9. Geen professionele installatie en onderhoud
Doordat plug-and-play systemen meestal door de consument zelf worden geïnstalleerd, zijn de prestaties en veiligheid afhankelijk van de installatiekwaliteit. Zonder professionele installatie kunnen panelen inefficiënt werken, en onderhoud ontbreekt vaak, wat op termijn kan leiden tot verminderde prestaties.
Zonnepanelen met stekker bieden een gemakkelijke en goedkope manier om zelf energie op te wekken, maar deze nadelen maken ze vaak minder efficiënt en rendabel dan traditionele zonnepanelen.
Wat is het nadeel van teveel zonnepanelen?
Het plaatsen van teveel zonnepanelen kan onverwachte nadelen met zich meebrengen, vooral als het aantal zonnepanelen de werkelijke energiebehoefte aanzienlijk overtreft. Hier zijn enkele belangrijke nadelen om te overwegen:
- Lagere financiële opbrengst door beperkte terugleververgoeding
- Beperkingen door salderingsplafond
- Overbelasting van het elektriciteitsnet
- Hogere spanning in het net
- Onbenutte dakruimte
- Extra kosten voor grotere installatie en meterkastaanpassing
- Rendementsverlies door schaduw en inefficiënt gebruik
- Mogelijke extra terugleverkosten
1. Lagere financiële opbrengst door beperkte terugleververgoeding
Overtollige stroom die je teruglevert aan het net wordt vergoed, maar de terugleververgoeding is meestal lager dan de stroomprijs die je zelf betaalt. Hierdoor kan het financieel minder rendabel zijn om meer stroom op te wekken dan je zelf verbruikt.
2. Beperkingen door salderingsplafond
In sommige regio’s kun je slechts tot aan je jaarlijkse verbruik salderen. Bij overschot is er geen saldering mogelijk, wat betekent dat je voor dit deel alleen een beperkte terugleververgoeding krijgt of zelfs niets bij sommige energieleveranciers.
3. Overbelasting van het elektriciteitsnet
Bij een groot aantal zonnepanelen kan op zonnige dagen netcongestie ontstaan, wat problemen geeft bij de teruglevering aan het elektriciteitsnet. Dit kan zelfs leiden tot uitschakeling van je omvormer, waardoor je tijdelijk geen stroom meer kunt terugleveren.
4. Hogere spanning in het net
Teveel teruglevering kan leiden tot een te hoge spanning op het net (boven de veilige grens van 253 volt). Omvormers schakelen zich bij te hoge spanning automatisch uit om schade te voorkomen, wat leidt tot verlies aan opbrengst.
5. Onbenutte dakruimte
Teveel panelen nemen waardevolle dakruimte in beslag die wellicht efficiënter benut kan worden voor andere toepassingen, zoals zonneboilers of daktuinen.
6. Extra kosten voor grotere installatie en meterkastaanpassing
Meer zonnepanelen betekent niet alleen hogere aanschafkosten, maar vaak ook extra kosten voor de installatie. In sommige gevallen is een aanpassing van de meterkast of de installatie van een speciale omvormer nodig, wat de totale kosten verder opdrijft.
7. Rendementsverlies door schaduw en inefficiënt gebruik
Bij teveel zonnepanelen kan het rendement ook dalen doordat sommige panelen gedeeltelijk in de schaduw liggen of minder efficiënt zijn geplaatst. Dit kan de energieopbrengst per paneel verminderen en de investering minder winstgevend maken.
8. Mogelijke extra terugleverkosten
Sommige energieleveranciers rekenen kosten voor het terugleveren van elektriciteit bij grote hoeveelheden teruggeleverde energie. Dit kan je jaarlijkse energiekosten verhogen in plaats van verlagen.
Het is belangrijk om het aantal zonnepanelen nauwkeurig af te stemmen op je werkelijke energiebehoefte om deze nadelen te voorkomen. Een overmaat aan zonnepanelen kan leiden tot onnodige kosten en een langere terugverdientijd, wat de winstgevendheid van de investering vermindert.
Wat zijn de nadelen van zonnepanelen per soort?
Elk type zonnepaneel heeft specifieke eigenschappen die invloed hebben op de prestaties, kosten en levensduur. Hier zijn de nadelen per soort zonnepaneel.
1. Monokristallijne zonnepanelen
Monokristallijne zonnepanelen staan bekend om hun hoge efficiëntie en lange levensduur, maar ze hebben ook enkele nadelen:
- Hogere aanschafkosten: Monokristallijne zonnepanelen zijn duurder dan andere soorten, wat een hogere initiële investering betekent.
- Rendementsverlies bij hoge temperaturen: Deze panelen zijn gevoelig voor temperatuurstijgingen, wat kan leiden tot een daling van de energieopbrengst bij warm weer.
2. Polykristallijne zonnepanelen
Polykristallijne zonnepanelen zijn over het algemeen goedkoper dan monokristallijne, maar hebben beperkingen in efficiëntie:
- Lagere efficiëntie: Polykristallijne panelen hebben een lagere opbrengst dan monokristallijne panelen, wat betekent dat je er meer nodig hebt om dezelfde hoeveelheid energie op te wekken.
- Prestatiedaling bij hoge temperaturen: Net als bij monokristallijne panelen, kunnen hoge temperaturen de prestaties verminderen.
- Minder esthetisch: Door de blauwe, korrelige textuur van de panelen worden ze vaak als minder aantrekkelijk ervaren dan monokristallijne panelen.
3. Dunnefilm zonnepanelen (Amorfe panelen)
Dunnefilm zonnepanelen zijn lichtgewicht en flexibel, maar deze voordelen komen met nadelen:
- Lage efficiëntie per m²: Dunnefilm zonnepanelen zijn minder efficiënt dan kristallijne panelen, waardoor je meer dakoppervlak nodig hebt voor dezelfde hoeveelheid energie.
- Kortere levensduur: De levensduur van dunnefilm zonnepanelen is korter, waardoor ze sneller vervangen moeten worden dan kristallijne panelen.
- Gevoelig voor kwaliteitsverlies: Dunnefilm zonnepanelen zijn gevoeliger voor degradatie, wat op termijn een negatieve invloed heeft op de prestaties.
4. Bifaciale zonnepanelen
Bifaciale zonnepanelen kunnen zonlicht aan beide zijden absorberen, wat hun energieproductie verhoogt, maar dit type heeft ook nadelen:
- Hogere aanschafkosten: Bifaciale panelen zijn vaak 10-30% duurder dan traditionele panelen.
- Complexe installatie: Voor optimale prestaties moeten bifaciale panelen zorgvuldig worden geïnstalleerd, waarbij reflecterende oppervlakken rond de panelen een belangrijke rol spelen.
- Rendementsverlies door schaduw en vuil: Schaduw en vuil op een van de zijden van het paneel kunnen de prestaties aanzienlijk verminderen.
5. Glas-glas zonnepanelen
Glas-glas zonnepanelen zijn robuuster en hebben een lange levensduur, maar ze zijn niet zonder nadelen:
- Hogere kosten: Glas-glas zonnepanelen zijn duurder dan standaard glas-folie panelen.
- Groter gewicht: Deze panelen zijn zwaarder, wat de installatie op bepaalde dakconstructies moeilijk kan maken.
6. Flexibele zonnepanelen
Flexibele zonnepanelen zijn licht en kunnen op gebogen oppervlakken worden geïnstalleerd, maar ze hebben beperkingen:
- Lage efficiëntie: Flexibele panelen zijn minder efficiënt dan traditionele panelen, wat betekent dat ze minder stroom opwekken per vierkante meter.
- Kortere levensduur: Flexibele panelen hebben een kortere levensduur en zijn gevoeliger voor beschadiging door weersomstandigheden.
Elk type zonnepaneel heeft unieke nadelen die belangrijk zijn om in overweging te nemen bij de keuze van de juiste panelen voor een specifieke situatie. Afhankelijk van de locatie, beschikbare ruimte, en het budget kunnen sommige soorten zonnepanelen geschikter zijn dan andere.