Een absorptiewarmtepomp onderscheidt zich doordat het primair gas (aardgas of propaan) gebruikt als energiebron in plaats van elektriciteit voor het aandrijven van het warmtepompproces. De werking is gebaseerd op een thermochemisch proces van absorptie en desorptie van een werkmiddel (zoals ammoniak) in een absorptiemiddel (zoals water). Dit maakt ze interessant voor locaties met beperkte elektrische capaciteit of waar gas een efficiëntere optie is. Ze kunnen hoge aanvoertemperaturen bereiken (tot 70°C), wat gunstig is voor renovaties met bestaande radiatoren.
Wat is een absorptiewarmtepomp?
Een absorptiewarmtepomp is een verwarmingssysteem dat gebruik maakt van een warmtebron en een chemische absorptiecyclus, waarbij een absorptiemiddel zoals water, lithiumbromide of ammoniak warmte opneemt en overdraagt zonder gebruik van een mechanische compressor.
Wat zijn de belangrijkste componenten?
De hoofdcomponenten zijn:
- Verdamper – Verdampt het koelmiddel onder lage druk.
- Absorber – Neemt damp op in het absorptiemiddel.
- Generator (desorber) – Verhit mengsel om damp vrij te maken.
- Condensor – Condenseert damp tot vloeistof en geeft warmte af.
- Expansieventiel – Verlaagt druk en temperatuur van vloeistof.
Welke koelmiddelen worden gebruikt?
De meest gebruikte koelmiddelen zijn:
- Ammoniak/water – Voor hoge temperaturen, vaak in gasabsorptiewarmtepompen.
- Water/lithiumbromide – Geschikt voor industriële koudeproductie en airconditioning.
Hoe werkt een absorptiewarmtepomp in detail?
De werking gebeurt via een gesloten kringloop zonder compressor. Een thermische energiebron (gas of elektriciteit) wekt warmte op die vervolgens het absorptiemiddel activeert. Dat absorptiemiddel absorbeert het verdampte koelmiddel, waarna het proces zich herhaalt.
Wat is het verschil met een compressiewarmtepomp?
Compressiewarmtepompen gebruiken een mechanische compressor en elektriciteit om koelmiddel te verplaatsen. Absorptiewarmtepompen gebruiken warmte en chemische reacties, wat lagere geluidsemissie en minder bewegende delen oplevert.
Wat zijn de stappen in de cyclus?
- Verdamping van het koelmiddel.
- Opname in absorptiemiddel.
- Verhitting in generator.
- Condensatie van damp.
- Expansie en terugkeer in cyclus.
Hoe presteren absorptiewarmtepompen in Belgische woningen?
In Belgische woningen leveren absorptiewarmtepompen vooral rendement bij hogere aanvoertemperaturen tot 70 °C, waardoor ze compatibel zijn met klassieke radiatoren. Typische toepassingen vinden vooral plaats bij:
- Renovatieprojecten met bestaand gasnet.
- Bedrijven met industriële warmtebehoeften.
Wat is het rendement?
Het seizoensrendement, ook wel SCOP genoemd, ligt bij gasabsorptiewarmtepompen tussen 1,3 en 1,7, terwijl elektrisch aangedreven warmtepompen vaak SCOP-waarden boven de 3 behalen bij lucht/water systemen.
Voor welke panden in België is dit geschikt?
Voornamelijk een- of meergezinswoningen met hoger verbruik, zorginstellingen, scholen en KMO-gebouwen.
Wat zijn de voordelen van een gasabsorptiewarmtepomp?
De voordelen van een gasabsorptiewarmtepomp in België zijn:
- Rendement tot 169% dankzij het gebruik van externe warmtebronnen.
- Beperkte nood aan elektrische aansluiting, aantrekkelijk bij netwerkbeperkingen.
- Compatibel met hoge aanvoertemperaturen tot 70 °C.
Waarom zijn ze populair in renovatie?
Ze vereisen geen grote elektrische hervormingen en werken samen met bestaande verwarmingssystemen zoals radiatoren.
Is gas goedkoper dan elektriciteit in België?
Volgens de VREG liggen aardgastarieven gemiddeld 30 tot 60% lager dan elektriciteitstarieven per kWh in 2024, afhankelijk van netbeheer en leverancier.
Wat zijn de nadelen van een gasabsorptiewarmtepomp?
De voornaamste nadelen zijn:
- Fossiele brandstoffen – afhankelijkheid van aardgas.
- Hogere aankoopprijs – gemiddeld 20-35% duurder dan elektrische systemen.
- Beperkte groeimogelijkheden richting klimaatneutraliteit op lange termijn.
Wat zijn de voordelen van elektrische warmtepompen?
De voordelen van elektrische warmtepompen zijn:
- Energiezuinig – vermenigvuldigen energie met SCOP-waarden tot 4,5.
- Lagere initiële investering – goedkopere installaties en weinig onderhoud.
- Gebruik van hernieuwbare energie – kan volledig draaien op zonne-energie of groene stroom.
Zijn ze stiller?
Gemiddeld geluidsniveau ligt rond 35 tot 50 dB, wat gelijk staat aan zacht regengetik of fluisterstem.
Hoe zit het met onderhoud?
Onderhoud is beperkt tot 1 à 2 jaarlijkse controles, voornamelijk op de koelmiddelkern en ventilatoren.
Wat zijn de nadelen van elektrische warmtepompen?
De nadelen zijn:
- Prestatiedaling bij -5 °C of kouder zonder back-up verwarming.
- Hoge stroomvraag – vereisen soms netverzwaring van de aansluiting.
- Traag bij opstart in bestaande radiatoren zonder vloerverwarming.
Wat is goedkoper op lange termijn: gas of stroom?
Een levenscycluskostanalyse toont aan dat in Vlaanderen elektrische warmtepompen op groene stroom tot 25% goedkoper uitkomen na 20 jaar. Gasabsorptiesystemen zijn initieel prijziger en verbruiken gemiddeld meer operationele energie, zelfs met hun hoge rendement.
| Type warmtepomp | Aankoopprijs | Jaarlijkse energiekost (gem.) | Levensduur (jaar) |
|---|---|---|---|
| Gasabsorptiewarmtepomp | €12.000 – €17.000 | €950 – €1.200 | 20 – 25 |
| Elektrische warmtepomp | €8.000 – €13.000 | €600 – €850 | 18 – 25 |
Welke premies en subsidies zijn er in Vlaanderen in 2025?
De MijnVerbouwPremie biedt tot €4.000 steun voor warmtepompen (zowel elektrisch als gasabsorptie), afhankelijk van inkomen en type woning. Voor niet-comprimerende toestellen (zoals absorptie) gelden extra voorwaarden.
Moet ik een erkend installateur gebruiken?
Ja, voor premies is installatie door een RESCert-gecertificeerde installateur verplicht.
Zijn er fiscale voordelen?
Ja, bijvoorbeeld de btw-verlaging naar 6% voor woningen ouder dan 10 jaar bij warmtepompplaatsing blijft behouden tot minstens eind 2025.
Wat is de ecologische impact van absorptiewarmtepompen?
Elektrische warmtepompen op hernieuwbare stroom hebben de laagste ecologische voetafdruk. Gasabsorptiesystemen scoren slechter, maar kunnen nog binnen de Vlaamse EPB-richtlijnen vallen mits goede isolatie en inpassing in hybride systemen.
Wat zeggen EPB-richtlijnen?
Volgens het Energieprestatiecertificaat (EPC) moeten warmtepompen bijdragen aan een E-peil onder 30 voor nieuwbouw. Een standalone gasabsorptiesysteem haalt dit zelden, tenzij hybride met PV of zonneboiler.
Welke keuze maak ik best in 2025?
In 2025 is de keuze afhankelijk van de volgende factoren:
- Heb je een bestaand gasnet? → Kies eerder gasabsorptie.
- Heb je zonnepanelen en elektrische infrastructuur? → Ga voor elektrisch.
- Heb je klassieke radiatoren? → Gasabsorptie levert hogere temperaturen.
- Wil je lagere CO₂-uitstoot? → Elektrische warmtepomp op groene stroom.
Gas of stroom voor je absorptiewarmtepomp?
De gasabsorptiewarmtepomp blijft in België in 2025 een interessante oplossing voor woningen met een bestaand gasnet en hoge temperatuurbehoefte, vooral in renovatiecontext. Elektrische warmtepompen zijn milieuvriendelijker, goedkoper op termijn en beter geschikt voor nieuwe of energie-efficiënte woningen met lage temperatuurverwarming. Laat steeds een energieadviseur jouw situatie analyseren. Voor professioneel advies en installatie werkt Zen Zonne Energie met erkende specialisten in gans Vlaanderen.