Een geothermische warmtepomp, ook wel aardwarmtepomp genoemd, benut de constante warmte uit de diepere aardlagen of grondwater voor zeer efficiënte verwarming en passieve koeling. Systemen gebruiken een horizontaal buizennet of verticale boringen. Hoewel de investering hoog is , biedt het een optimaal rendement, lange levensduur en is het milieuvriendelijk. Goede isolatie en een lagetemperatuur afgiftesysteem zijn cruciaal.
Waaruit bestaat een geothermische warmtepomp in 2025 en wat moet je weten voor je eraan begint? In dit artikel leggen we de werking van deze warmtepompen tot in detail uit, overlopen we alle relevante kosten zoals boringen en installatie, en bespreken we hun energiezuinige voordelen zoals koelen in de zomer en lage werkingskosten. We zoomen ook in op premies en subsidies in België per gewest (Vlaanderen, Wallonië, Brussel) om de investering rendabeler te maken. Benieuwd of je woning geschikt is? Of wat het rendement doet op de lange termijn? We geven hier een volledig overzicht van vragen waar je als particulier en (ver)bouwer in 2025 mee zit.
Wat is een geothermische warmtepomp en hoe werkt ze?
Een geothermische warmtepomp is een toestel dat thermische energie onttrekt aan de ondergrond om gebouwen efficiënt te verwarmen of te koelen. Het systeem werkt op basis van gesloten of open geothermische lussen die verbonden zijn met een warmtepompunit binnen in de woning en bestaat technisch uit drie hoofdcircuits.
Uit welke onderdelen bestaat een geothermische warmtepomp?
De onderdelen van een geothermische warmtepomp zijn het pekelcircuit, het koelmiddelcircuit en het verwarmingscircuit. Elk circuit speelt een sleutelrol in het transporteren en versterken van aardwarmte:
- Pekelcircuit: Ondergrondse leidingen gevuld met vorstvrije vloeistof halen lage temperatuur warmte uit de bodem.
- Koelmiddelcircuit: De warmtepomp verhoogt met een compressor de temperatuur tot bruikbare warmte.
- Verwarmingscircuit: De warmtewisselaar geeft de warmte af aan je verwarming (vloer, radiatoren, sanitair).
Hoe wordt warmte uit de grond gehaald?
Warmte uit de grond wordt onttrokken via verticale of horizontale lussen. Die worden op ca. 1,5 meter diepte gelegd (horizontaal) of geboord tot 150 meter diep (verticaal). Door het constante aardtemperatuurniveau (~10-12°C) kan het systeem het hele jaar door efficiënt werken.
Kan een geothermische warmtepomp ook koelen?
Ja, geothermische warmtepompen kunnen ook passief of actief koelen. Bij passieve koeling circuleert koud grondwater zonder compressorwerking door het systeem. Bij actieve koeling werkt de compressor om warmte binnen af te voeren naar de bodem.
Werkt de warmtepomp ook bij koude winters?
Ja, de efficiëntie van geothermische warmtepompen blijft stabiel in de winter omdat de bodemtemperatuur relatief constant is, in tegenstelling tot lucht-water warmtepompen die afhankelijk zijn van de buitenlucht.
Hoeveel kost een geothermische warmtepomp in België in 2025?
De kostprijs in België ligt tussen 7.500 en 15.000 euro voor de warmtepompinstallatie zelf, exclusief boringen. Hierbij is btw en installatie inbegrepen, voor een gemiddeld gezin met standaard woonoppervlak.
Wat kost de boring voor aardsondes?
De prijzen van boringen zijn afhankelijk van het aantal en de diepte per boring. Onderstaande tabel geeft de gangbare prijzen in Vlaanderen anno 2025 weer.
| Type boring | Diepte per boring | Aantal boringen | Kost per boring (excl.) |
|---|---|---|---|
| Verticale boring | 50 tot 150 m | 1 tot 3 | €4.000 – €6.500 |
| Horizontale lussen | ±1,5 m | meerdere stroken | €1.500 – €3.000 |
Bij kleinere kavels is verticale boring bijna altijd vereist.
Zijn er bijkomende installatiekosten?
Bijkomende kosten kunnen bestaan uit reinigingskosten van de bodem, aansluitingen op verwarmingssystemen (vloerverwarming of radiatoren), en vergunningskosten voor boringen.
Wat is het rendement van een geothermische warmtepomp?
Het rendement van geothermische warmtepompen is hoog, met een gemiddeld seizoensrendement (SCOP) tussen 4,0 en 5,0. Dit betekent dat voor elke 1 kWh elektriciteit, de warmtepomp tot 5 kWh warmte levert.
Wat bepaalt het rendement?
Factoren die het rendement beïnvloeden zijn:
- Diepte en type van de bodemlus
- Isolatiewaarde van de woning
- Correcte dimensionering van de installatie
- Onderhoud en afregeling
Hoe verhoudt dit zich tot andere warmtepompen?
Geothermische warmtepompen hebben een 30-50% hoger rendement dan lucht-water warmtepompen, vooral bij koudere buitenomstandigheden.
Wat zijn de voordelen van aardwarmte als energiebron?
De voordelen van aardwarmte zijn onderbouwd met economische, ecologische en comfortaspecten. De vier belangrijkste zijn:
- Energiezuinig en hoog rendement (lager verbruik)
- Koelopties geïntegreerd
- Stil en onderhoudsarm in werking
- Constante grondtemperatuur garandeert werking in álle seizoenen
Welke nadelen heeft een geothermische warmtepomp?
Nadelen van geothermische warmtepompen situeren zich vooral op vlak van investering en plaatsing:
- Hoog initiële kostprijs, zeker met boringen
- Vergunning vereist voor boringen (vooral >100m)
- Vraagt voldoende tuinoppervlak (horizontale lus)
- Installatietijd langer (gemiddeld 5 à 10 werkdagen)
Welke premies en subsidies zijn er voor geothermische warmtepompen in België in 2025?
In 2025 blijft aardwarmte interessant met ondersteuning van Vlaamse, Waalse en Brusselse energiepremies. Subsidies verschillen per gewest en type woning.
| Gewest | Premiebedrag | Voorwaarden |
|---|---|---|
| Vlaanderen | Tot €4.000 via Fluvius | EPC, installatie door erkend plaatser |
| Brussel | Tot €6.000 | Afhankelijk van inkomen & EPC-label |
| Wallonië | Tot 70% terugbetaling | Via audit & erkend installateur |
Controleer de recente voorwaarden op de officiële websites:
Is mijn woning geschikt voor een geothermische warmtepomp?
De woning is geschikt als ze voldoet aan volgende eigenschappen:
- Voldoende ruimte in de tuin of voor verticale boringen
- Laagtemperatuurverwarming zoals vloerverwarming
- Goede isolatie (EPC-label C of beter)
- Toegankelijkheid voor graafmachines bij boring
Welke types geothermische warmtepompen bestaan er?
De twee basisconfiguraties zijn:
- Grond-water warmtepomp: haalt warmte uit de aardbodem en transporteert het naar water in verwarmingsleidingen.
- Water-water warmtepomp: onttrekt energie uit grondwater, vereist altijd vergunningsplichtige boringen.
Een derde variant, de hybride warmtepomp, combineert geothermie met een gascondensatieketel, maar dit komt minder voor.
Wat is de terugverdientijd van een geothermische warmtepomp?
De terugverdientijd van een geothermische warmtepomp in België ligt tussen de 7 en 12 jaar. Dit hangt af van:
- Aankoopprijs incl. boringen
- Aantal bewoningen, verbruik per jaar
- Premiebedrag ontvangen
- Elektriciteitsprijs vs. gasprijs
Hoe verloopt de plaatsing van een geothermische warmtepomp?
Het plaatsingsproces bestaat uit meerdere fasen:
- Grondonderzoek & warmtebehoefteberekening
- Eventuele aanvraag boringvergunning
- Uitvoering van boringen / grondwerken
- Installatie warmtepomp en koppeling met het verwarmingssysteem
- Testfase en afregeling door erkende technicus
De volledige uitvoering duurt gemiddeld 1 tot 2 weken.
Worden geothermische warmtepompen interessanter in de toekomst?
Ja, door stijgende energieprijzen, strengere EPB-regelgeving en de Vlaamse renovatieverplichting, wordt een geothermische warmtepomp steeds aantrekkelijker. Bovendien verhoogt de aankooppremie via Fluvius en energiehuizen het financiële voordeel.
Een geothermische warmtepomp is in 2025 één van de meest efficiënte en duurzame verwarmingsoplossingen voor Belgische woningen. Ondanks de hogere aankoop- en installatiekost, levert het systeem een uitzonderlijk laag energieverbruik op en draagt het bij tot een lagere CO₂-uitstoot. Mits correcte dimensionering en installatie door een erkende technieker, kan je genieten van betrouwbare verwarming én koeling. Dankzij premies en lage werkingskosten is de investering rendabel op middellange termijn. Meer weten of een systeem op maat van jouw woning? Laat je begeleiden door een gecertificeerd installateur zoals Zen Zonne Energie.