Een warmtepomp is een duurzaam verwarmingssysteem dat energie (warmte) onttrekt aan de omgeving (lucht, bodem of water) en deze omzet naar een bruikbare temperatuur voor het verwarmen van uw woning en/of tapwater. Het werkt op stroom, maar levert veel meer warmte-energie dan het verbruikt, dankzij een proces vergelijkbaar met een omgekeerde koelkast, gebruikmakend van een compressor en een koudemiddel. Er zijn diverse soorten, zoals hybride, all-electric, lucht-water en geothermische pompen.
Wat is een warmtepomp?
Een warmtepomp is een thermodynamisch toestel dat warmte verplaatst van een koude naar een warme omgeving. Concreet onttrekt het systeem lage temperatuurwarmte uit een natuurlijke bron (lucht, water of bodem) en verhoogt deze temperatuur via een compressiecyclus, om die vervolgens te gebruiken voor ruimteverwarming, sanitair warm water of koeling.
Wat is het verschil tussen een warmtepomp en een cv-ketel?
Een cv-ketel genereert warmte door verbranding van gas of mazout. Een warmtepomp onttrekt warmte aan de omgeving en verbruikt enkel elektriciteit om warmte te verplaatsen i.p.v. zelf te produceren.
Welke energiebronnen gebruikt een warmtepomp?
Een warmtepomp werkt op basis van drie natuurlijke bronnen: lucht, bodem of grondwater. Deze bron bepaalt het type warmtepompsysteem.
Waarom wordt een warmtepomp gezien als duurzaam?
Doordat 80% van de energie hernieuwbaar is, en slechts 20% uit elektriciteit komt, is de CO₂-uitstoot bijzonder laag. In combinatie met zonnepanelen wordt de impact nog kleiner.
Hoe werkt een warmtepomp technisch?
De werking van een warmtepomp is gebaseerd op de thermodynamische kringloop met vier stappen: verdampen, comprimeren, condenseren en expanderen. Deze cyclus gebeurt voortdurend.
Wat doet het koudemiddel?
Het koudemiddel is een thermodynamisch werkmiddel dat verdampt bij lage temperaturen en condenseert bij hogere temperaturen. Het is cruciaal in het verplaatsen van warmte.
Hoe werkt de compressor?
De compressor verhoogt de druk en temperatuur van het gasvormige koudemiddel, waardoor bruikbare warmte opgewekt wordt voor verwarming van water of lucht.
Wat is de functie van de condensor?
De condensor staat warmte af aan het watercircuit van de woning en laat het koudemiddel opnieuw vloeibaar worden.
Wat doet het expansieventiel?
Het expansieventiel verlaagt de druk van het vloeibare koudemiddel zodat het opnieuw warmte kan opnemen en verdampen. Daarna begint de cyclus opnieuw.
Hoe verloopt deze cyclus in real-time?
Bij verwarming doorloopt het koudemiddel meerdere keren per minuut de volledige cyclus zonder tussenkomst van verbranding of gasaansluitingen.
Welke soorten warmtepompen bestaan er in België (2025)?
Op de Belgische markt zijn vijf hoofdtypes van warmtepompen. Elk type heeft specifieke kenmerken, kostprijs en rendement.
| Type warmtepomp | Warmtebron | Toepassing | Efficiëntie (COP) |
|---|---|---|---|
| Lucht-water | Buitenlucht | Verwarmingswater & sanitair warm water | 3 – 4 |
| Lucht-lucht | Lucht | Directe luchtverwarming/koeling | 3 – 4 |
| Grond-water | Bodem via sondes | Verwarming & SWW via vloerverwarming | 4 – 5 |
| Water-water | Grondwater | Grote vermogens – bedrijfsgebouwen | ≥ 5 |
| Hybride | Lucht + gasketel | Bestaande woningen – bijverwarming | 2,5 – 3,5 |
Wat is een lucht-water warmtepomp?
Deze haalt warmte uit de buitenlucht, zelfs bij -15°C, en verwarmt water voor radiatoren, vloerverwarming of sanitair gebruik. Meest populair vanwege makkelijke installatie.
Wat is een lucht-lucht warmtepomp?
Lucht-lucht systemen blazen warme lucht rechtstreeks in de ruimtes. Ideaal voor energieneutrale woningen of als aircosysteem met verwarmingsfunctie.
Wat is een grond-water warmtepomp?
Een geothermisch systeem met captatielussen of boringen die warmte onttrekken aan de bodem. Beste rendement, maar duurdere installatie.
Wat is een water-water warmtepomp?
Haal warmte uit grondwater met twee putten: een aanvoer– en retourput. Geschikt voor grotere projecten en renovaties met ruimte en budget.
Wat is een hybride warmtepomp?
Combinatie tussen een lucht-water warmtepomp en een HR-ketel. Deze springt bij wanneer buitenlucht te koud wordt. Interessant voor bestaande woningen die nog op gas draaien.
Wat is het rendement van een warmtepomp?
Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance). Typische waarden in België variëren tussen 3 en 5, wat betekent dat je per kWh verbruikte stroom tussen 3 en 5 kWh warmte levert.
Wat beïnvloedt het rendement?
- Brontemperatuur: Hoe warmer de bron, hoe minder energie nodig is voor compressie.
- Afgiftesysteem: Lage temperatuur afgifte zoals vloerverwarming verhoogt de COP.
- Isolatiegraad van de woning
- Correcte dimensionering en plaatsing
Wat kost een warmtepomp gemiddeld in België in 2025?
De kostprijs hangt sterk af van het type en de woning. Hieronder de geschatte prijzen:
| Type warmtepomp | Aankoop + installatie |
|---|---|
| Lucht-water | € 7.000 – € 12.000 |
| Lucht-lucht | € 2.500 – € 6.000 |
| Grond-water | € 15.000 – € 25.000 |
| Water-water | € 20.000 – € 35.000 |
| Hybride | € 5.000 – € 9.000 |
Welke premies krijg je in 2025 voor een warmtepomp?
Je kan in Vlaanderen fluvius-premies verkrijgen tot € 6.000 afhankelijk van het type pomp, het E-peil en of je woning voldoet aan renovatie- of energienormen.
- Lucht-water: Tot € 3.000 (dubbel bij EPC-label B of beter)
- Grond-water: Tot € 6.000
- Hybride: Tot € 1.500
- Extra: Tot € 2.250 extra via Mijn VerbouwPremie
Welke woningtypes zijn geschikt voor een warmtepomp?
Warmtepompen zijn geschikt voor nieuwbouwwoningen en met goede isolatie en lage temperatuurverwarming.
Is een warmtepomp geschikt voor appartement?
Mogelijk mits akkoord van de VME, correcte dimensionering en gebruik van lucht-lucht of lucht-water splitunit.
Is een warmtepomp een goed idee bij renovatie?
Ja, mits voldoende isolatiegraad. Hybride systemen zijn vaak overgangsoplossing tot volledige omschakeling op elektrisch.
Hoe verhoudt een warmtepomp zich tot gas of mazout?
- Verbruikt tot 70% minder primaire energie
- Geen directe CO₂-uitstoot bij gebruik met groene stroom
- Geen rookgassen of schouw nodig
Hoe lang gaat een warmtepomp mee?
De levensduur van een warmtepomp ligt tussen de 15 en 25 jaar, met regelmatig onderhoud en correcte plaatsing. Compressoren zijn na 15 jaar vaak aan vervanging toe.
Hoe onderhoud je een warmtepomp?
Bij lucht-lucht toestellen is jaarlijks reinigen van filters nodig. Voor watergevoede pompen moet de vuldruk en antivriesgraad elk jaar gecontroleerd worden. Compressoren hebben professionele check-up nodig om de 2 tot 3 jaar.
Kan een warmtepomp ook koelen?
Ja, de meeste warmtepompen hebben een omkeerbare werking en kunnen je woning actief koelen in de zomer door het koude koudemiddelwarmte uit de woning te onttrekken.
Een warmtepomp is een toekomstgerichte, energie-efficiënte oplossing voor verwarming, sanitair warm water én soms ook koeling van woningen in België. Met het juiste type dat past bij je woning, kan je substantieel besparen op je energiefactuur en de uitstoot van broeikasgassen sterk verlagen. Door de toenemende premies, technologische verbeteringen en de stijgende gasprijzen vormt de warmtepomp in 2025 een logische keuze voor zowel nieuwbouw als grondige renovaties. Wil je advies op maat of gratis offertes ontvangen van gecertificeerde installateurs in jouw regio? Vraag ze gerust online op via Zen Zonne Energie.