logo

Zonnepanelen: de installatie

Zonnepanelen zijn een goede investering voor de toekomst, maar bij de installatie van de zonnepanelen komt heel wat kijken. Natuurlijk zijn de zonnepanelen nodig, maar ook de omvormer en andere materialen een belangrijke factor. Ook hoe de zonnepanelen geplaatst worden, hebben invloed op het rendement. Dit betekent dat er dus flink wat komt kijken bij het plaatsen van zonnepanelen.

De installatie op zich is vrij eenvoudig en kost ook niet veel tijd. Het is vooral van belang dat de installatie op een goede manier wordt uitgevoerd en dat de onderdelen (panelen, omvormer) correct worden geplaatst. Bij een installatie gaat het vooral om de zonnepanelen zelf. Deze panelen vangen zonlicht op, wat uiteindelijk wordt omgezet in energie.

Het omzetten van zonlicht naar energie wordt niet alleen gedaan door de zonnepanelen. Hier komt de omvormer bij kijken. Dit is een belangrijk onderdeel dat ervoor zorgt dat gelijkstroom wordt omgezet in wisselstroom. Wisselstroom is de stroom die nodig is voor elektrische apparaten die wij dagelijks in huis gebruiken. De stroom die omgezet wordt door de omvormer wordt op de meterkast geplaatst, waardoor je in de woning gelijk gebruik kunt maken van deze groene stroom. Ook de draagstructuur bij de panelen en de bekabeling van de stroom hebben een belangrijke rol bij de installatie van zonnepanelen.

De onderdelen van een installatie

Wanneer er een installatie van zonnepanelen plaatsvindt bij een woning is er sprake van een aantal onderdelen. Deze onderdelen worden gebruikt en zijn essentieel voor de goede werking en het maximale rendement van de zonnepanelen. De onderdelen zijn:

  • De zonnepanelen
  • De omvormer
  • Een draagstructuur
  • De bekabeling

Denk daarnaast ook aan andere gereedschap dat nodig is om de installatie in goede banen te leiden. Denk hierbij aan een boor, schroeven, een ladder enzovoorts.

Onderdeel 1: De zonnepanelen

Het belangrijkste onderdeel van de installatie zijn de panelen zelf. Hoe werken zonnepanelen precies? Een paneel bestaat uit een aantal zonnecellen. In deze zonnecellen wordt het zonlicht, door de fotonen in het zonlicht en de elektronen in de zonnecel, omgezet in gelijkstroom. Fotonen en elektronen botsen met elkaar, wat elektrische spanning opwekt: de stroom die hieruit voortkomt wordt dan naar de omvormer gestuurd, door middel van de bekabeling.

Een zonnepaneel is niet alleen de belangrijkste, maar ook het duurste onderdeel van een installatie. Een zonnepaneel met hoog rendement meet één meter op 1,65: dit betekent dat 1,65 vierkante meter per jaar 335Wp oplevert. En dit is gelijk aan 300kWh aan stroom. Wanneer je dus jaarlijks 3500kWh aan stroom verbruikt, kun je dus al vrij makkelijk berekenen hoeveel zonnepanelen je nodig hebt: 12 stuks. En omdat een zonnepaneel zo’n €600 per stuk is, zul je dus gemiddeld €7000 kwijt zijn, alleen al voor de panelen.

Wanneer is het aan te raden om te kiezen voor hoogrendement panelen? Op het moment dat het oppervlak klein is, zijn er dus minder panelen nodig, maar deze moeten dan wel het maximale rendement behalen. Als er juist veel ruimte is, kun je de klassieke panelen kiezen die wel minder rendement hebben, maar ook minder kosten. De totale kosten van de installatie zijn dan ook een stuk lager.

Het is ook belangrijk om rekening te houden met de garantie op zonnepanelen. De panelen krijgen vaak zo’n 25 jaar garantie: hiermee wordt de opbrengst van de panelen over de garantieduur gegarandeerd. De garantie is gemiddeld 80% opbrengst na 25 jaar. Hierbij is ook rekening gehouden met het verlies aan rendement (0,5% per jaar).

Wellicht ben je van plan om zelf aan de slag te gaan met een installatie voor je zonnepanelen. Dit is echter alleen aan te raden wanneer je over de nodige kennis beschikt. Het plaatsen van zonnepanelen kun je in de meeste gevallen beter overlaten aan een installateur. Een erkend installateur heeft jarenlange ervaring en weet precies hoe de panelen moeten komen te staan. Op deze manier kan een maximale besparing uit de installatie worden gehaald.

Onderdeel 2: De omvormer

Na de zonnepanelen zelf is de omvormer het belangrijkste onderdeel van deze installatie. De naam zegt het al: een omvormer zorgt ervoor dat de elektriciteit dat opgewekt is in de zonnepanelen omgezet wordt naar bruikbare elektriciteit: wisselstroom dat nodig is voor het gebruik van elektrische apparaten. Het proces waarin gelijkstroom wordt omgezet in wisselstroom, vindt plaats in de omvormer. In de meeste gevallen is er sprake van één omvormer: het vermogen hiervan is vaak iets minder dan de totale output van de installatie.

Vooral bij de al wat oudere zonnepanelen installaties is gebruik gemaakt van een serie omvormer. Dit is een enkele omvormer die in huis op een koele plek tegen de muur wordt bevestigd, bij voorkeur naast de meterkast. Bij een serie omvormer zijn alle panelen met elkaar verbonden en zijn ze ook allemaal verbonden met de serie omvormer. Een andere opkomende omvormer is de micro omvormer. Hierbij heeft ieder paneel zijn eigen omvormer. Dit betekent dat elk paneel apart werkt en dus ook een beter rendement kan halen, ook als de ligging minder ideaal is. Wel zijn micro omvormers een stuk duurder.

Voor een omvormer betaal je gemiddeld tussen de €1,000 en €1,500, maar dit is afhankelijk van onder andere het merk. Er zit 5 tot 10 jaar garantie op een omvormer. Heb je een grotere installatie? Dan kan worden aangeraden om niet één, maar twee omvormers aan te schaffen. Dit hoeft niet altijd direct duurder te worden en daarnaast kan het je veel opleveren, ook als een van de omvormers niet meer werkt.

Onderdeel 3: De draagstructuur

Hoewel het van een afstandje wellicht lijkt alsof de zonnepanelen direct op een dak geplaatst worden, is dit niet het geval. Er is namelijk eerst een draagstructuur nodig om de zonnepanelen op de goede plek te zetten. Er bestaan diverse soorten van draagstructuren, en het verschilt per regio welke er wordt gebruikt.

Waarom is een draagstructuur zo belangrijk? In de eerste plaats zorgen ze ervoor dat de zonnepanelen goed bevestigd worden in het dak, en dus zorgen ze er ook voor dat de panelen goed in de draagstructuur komen te zitten. De draagstructuur zorgt voor de perfecte hellingsgraad waardoor de zonnepanelen de 100% rendement halen. Een draagstructuur gaat lang mee en heeft een levensduur van 25 tot 30 jaar, ongeacht de weersomstandigheden. De meeste varianten bestaan uit aluminium of uit roestvrij staal.

Onderdeel 4: De bekabeling

Een ander essentieel onderdeel van de installatie is de bekabeling. Het gaat hier om kabels die van de zonnepanelen naar de omvormer en van de omvormer naar de meterkast lopen. De eerste kabels liggen buiten en zijn goed en soms zelfs dubbel geïsoleerd, waardoor ze tegen alle weersomstandigheden kunnen. De andere kabel loopt vanaf de omvormer naar de meterkast. Daar wordt de stroom verdeeld over de apparaten in je woning. Plaats de omvormer dan ook dichtbij de meterkast, zodat je een zo kort mogelijke kabel nodig hebt.

De installatie van zonnepanelen: stap voor stap

Ondanks dat de installatie van zonnepanelen niet erg moeilijk is, is het toch belangrijk dat alles perfect wordt uitgevoerd. De zonnepanelen moeten zo’n 25 jaar mee kunnen zonder dat er problemen ontstaan, en dus moet alles goed uitgevoerd worden. Er zijn zes stappen die worden gevolgd bij het installeren van zonnepanelen voor particulieren:

  1. De voorstudie
  2. Het monteren van de draagstructuur
  3. De zonnepanelen bevestigen
  4. Omvormer plaatsen
  5. De installatie bekabelen
  6. De installatie laten keuren

1: De voorstudie

Voordat er iets gebeurt aan de installatie is er sprake van een voorstudie. Hierbij komt een erkende en betrouwbare installateur langs die het dak van uw woning gaat beoordelen. Niet elk dak is geschikt voor zonnepanelen, en tijdens deze voorstudie wordt hier naar gekeken. Andere belangrijke punten zijn:

  • De hellingsgraad van het dak
  • In welke richting staat het dak(de oriëntatie)
  • De schaduw rondom de woning, door bomen of andere huizen
  • De grootte van het dakoppervlak

Op basis van deze punten wordt een offerte gemaakt met een prijs op maat. Ook krijg je dan een duidelijke schatting van de terugverdientijd en hoeveel je op lange termijn kunt gaan besparen. Daarnaast wordt duidelijk hoeveel zonnepanelen er geplaatst moeten worden, welke soort omvormer er komt en welke draagstructuur en bekabeling gekozen is. Daarna wordt er ook een datum afgesproken.

In de meeste gevallen worden de zonnepanelen geïnstalleerd door twee dakwerkers. Zij kunnen, afhankelijk van het oppervlak, binnen 1 of 2 werkdagen de zonnepanelen installeren. Daarnaast is er ook een elektricien nodig om de bekabeling op zicht te nemen.

2: Het monteren van de draagstructuur

De eerste stap na de voorstudie is het plaatsen van de draagstructuur. Het monteren van deze draagstructuur gebeurt als volgt: er worden dakhaken in de dakstructuur geboord. De draagstructuur van de zonnepanelen wordt op deze haken aangebracht. De draagstructuur is meestal niet meer dan 2 rails van aluminum: op deze rails wordt een rij panelen bevestigd.

Is er sprake van een plat dak, dan gaat het monteren van de draagstructuur iets anders. De draagstructuur is bij een plat dak hellend en wordt dus zo in de geschikte hellingsgraad geplaatst. Welke hellingsgraad ideaal is, is afhankelijk van de oriëntatie van het dak. Het is wel belangrijk om te letten op de ballast op de draagstructuur. Deze ballast zorgt ervoor dat tijdens harde wind de zonnepanelen goed op hun plek blijven staan.

3: De zonnepanelen bevestigen

Nadat de draagstructuur is gemonteerd, is het tijd om de zonnepanelen hierop te gaan plaatsen. Dit is gemakkelijk doordat er klemmen op de draagstructuur zitten. Hierin worden de panelen geklemd en daarna vastgeschroefd. Het gaat hierbij om ongeveer vier klemmen per paneel. Omdat ieder zonnepaneel zo’n 25 kg weegt is het aan te raden om dit zeker over te laten aan professionals. Ervaren dakwerkers weten precies hoe ze een zonnepaneel moeten vasthouden en hierdoor kan er dus vrijwel niets misgaan.

De zonnepanelen worden tijdens deze stap ook aan elkaar gekoppeld. Via een lus worden ze in serie aan elkaar gekoppeld. Via een min- en plusconnector wordt iedere zonnepaneel aan elkaar gekoppeld. De eerste en laatste panelen worden gekoppeld aan de rest van de bekabeling.

4: Omvormer plaatsen

Als de zonnepanelen op hun plek zitten is het tijd om de omvormer te plaatsen. Het kiezen van de juiste plek voor de omvormer kun je het beste overlaten aan de installateur. Deze weet precies welke plek het meest geschikt is. Het gaat in de meeste gevallen om een koele plek in de buurt van de meterkast. Op deze manier is er minder kabel nodig, en dit kost minder geld en tijd. De omvormer wordt waterpas tegen de muur bevestigd. Dit gebeurt meestal door twee personen, omdat een omvormer aan de zwarte kant is. Met een montageplaat wordt de omvormer vastgemaakt aan de muur.

5: De installatie bekabelen

De laatste stap van de installatie is de bekabeling. Deze bekabeling bestaat uit twee kabels. Er is een gelijkstroomkabel en een wisselstroomkabel. De gelijkstroomkabel loopt vanaf de zonnepanelen naar de omvormer. Deze kabel ligt dus voor een gedeelte buiten en moet daarom goed geïsoleerd worden. Zo is de kabel waterdicht en dus goed beschermd tegen regen. De wisselstroomkabel loopt vanaf de omvormer naar de meterkast. Er worden een extra zekeringskast en een beschermingsgeleider geplaatst naast de omvormer.

6: Installatie laten keuren

Nadat de bekabeling is aangelegd door een elektricien is de installatie nog niet gereed voor gebruik. Er moet eerst een keuring plaatsvinden door een keurder. Deze keurder maakt een keuringsverslag en wanneer blijkt dat de installatie aan alle vereisten voldoet, mag de installatie in gebruik worden genomen. Mocht er iets niet kloppen, dan kan dit alsnog veranderd worden. Daarna vindt er een herkeuring plaats, waarna de installatie alsnog in gebruik kan worden genomen.

Na de installatie en keuring

Wat gebeurt er nadat de keuring achter de rug is? In principe is er dan niets meer wat je tegenhoudt om de boel op te starten. Je kunt de omvormer aanzetten: deze controleert dan direct of alles goed is aangesloten en of alles goed werkt. Als dit zo is, dan wordt er gelijk stroom geleverd van de zonnepanelen in je woning. Het grote besparen gaan dan van start. Na een aantal jaar, afhankelijk van de hoeveelheid panelen en de soort panelen, is de terugverdientijd voorbij en kun je volop profiteren van gratis stroom.