logo

Alles over de zonnepanelen omvormer

Bij het plaatsen van een zonnepanelen installatie is in ieder geval één omvormer nodig. Dit onderdeel is cruciaal, omdat hiermee wordt gezorgd dat de energie uit de zonnepanelen (gelijkstroom) op het dak wordt omgezet in stroom dat in je woning gebruikt kan worden (wisselstroom). Een omvormer ziet eruit als een kast die je tegen de muur moet plaatsen en vlakbij de zonnepanelen en de meterkast.

Waar zonnepanelen tot 25 jaar en langer meekunnen, is dit bij de omvormer niet het geval. De omvormer heeft een levensduur van acht tot twaalf jaar, meer dan de helft minder dan zonnepanelen. Hoe is dit mogelijk? De omvormer wordt in deze periode zeer intensief gebruikt en daarnaast beschikt dit apparaat over veel elektriciteit. Het gaat hier om de klassieke serie omvormer. Bij het nieuwe model, de micro omvormer, is er een langere levensduur: 25 jaar.

De micro omvormer is een nieuwe soort omvormer die je goed kunt gebruiken wanneer je een maximaal rendement uit de zonnepanelen wilt halen. Het gaat hier om meerdere omvormers, voor iedere zonnepaneel één. Op deze manier gaat er niet veel stroom verloren. Een ander voordeel is dat wanneer er een zonnepaneel in de schaduw staat, dit geen invloed heeft op de totale opbrengst van de andere zonnepanelen op het dak. Micro omvormers zijn vaak wel duurder in de aanschaf en niet bij iedere installatie nodig.

De installatie van een omvormer

De omvormer wordt geïnstalleerd tijdens de rest van de zonnepanelen installatie. In de meeste gevallen gaat dit als volgt: de omvormer wordt tegen een muur gemonteerd; de aansluitingen aan de onderzijde van het kastje. De plaatsing van de omvormer speelt een grote rol in het rendementsverlies. Hoe verder de omvormer bij de panelen vandaan ligt, hoe meer rendementsverlies. Omdat er nu eenmaal veel afstand zit tussen de zonnepanelen op het dak en de omvormer bij de meterkast is er meestal sprake van 5% rendementsverlies. Dit percentage kun je verminderen door goede kabels te laten plaatsen.

De omvormer kan snel en vaak warm worden wanneer deze intensief wordt gebruikt. Aangezien de zonnepanelen dagelijks zonlicht opnemen, is de omvormer altijd bezig om deze gelijkstroom om te zetten in wisselstroom. Dit is dan ook de reden dat de levensduur een stuk korter is dan bij zonnepanelen. Na maximaal twaalf jaar moet een omvormer vervangen worden.

De aansluitingen

Een omvormer bezit een tweetal aansluitingen:

  • Een DC aansluiting: deze aansluiting is voor de inkomende kabels van de zonnepanelen
  • Een AC aansluiting: deze aansluiting is voor de uitgaande kabels die naar de meterkast lopen.

Het werkt als volgt: de zonnepanelen op je dak nemen zonlicht op door de elektronen in de cellen. Door de cellen wordt deze gelijkstroom naar de kabels gebracht, waar ze door de DC aansluiting bij de omvormer komen. De omvormer zet deze gelijkstroom om in wisselstroom, waarna deze stroom door de AC aansluiting naar de meterkast wordt gebracht. De meterkast gebruikt de elektriciteit vervolgens voor allerlei elektronica, zoals de tv of de koelkast.

Wanneer de installatie compleet is en alles het naar behoren doet, kun je van de omvormer aflezen wat de opbrengst is van de installatie. De omvormer houd je dus op de hoogte van het rendement en de opbrengst. Daarnaast dient dit apparaat als verbinding tussen de zonnepanelen en de meterkast.

Omvormer kiezen: je opties

Je kunt niet zomaar elke omvormer kiezen die je wilt. De keuze voor de omvormer wordt afgestemd op het vermogen van de panelen. Wanneer je een maximaal rendement wilt halen, moet je ook een goede omvormer hebben die 90% tot 110% van de zonnepanelen installatie aankan. Voorbeeld: bij een installatie van 3kWp is er een omvormer nodig met een vermogen dat tussen de 2,7kWp en 3,3kWp zit.

In de meeste gevallen wordt er voor een omvormer gekozen die 90% aankan van de totale installatie. Waarom wordt er niet gekozen voor 100% of meer? Omdat de meeste zonnepanelen hun maximale rendement vaak niet halen, omdat er bijvoorbeeld niet altijd de ideale weersomstandigheden zijn. Het komt tegenwoordig zelfs vaker voor dat de omvormers een nog lager percentage hebben. Dit is ook een manier om minder prosumententarief te hoeven betalen. Dit tarief wordt namelijk berekend op basis van het vermogen van een omvormer.

Het voordeel van een omvormer met minder vermogen is ook dat je minder geld hoeft te betalen bij aanschaf. Dit scheelt ook weer in installatiekosten. Als de installatiekosten omhoog gaan, bijvoorbeeld omdat er geen ideale hellingsgraad is of omdat er veel schaduw aanwezig is, kan er gekozen worden voor een omvormer die nog kleiner is (en dus minder vermogen heeft). Een omvormer die minder wordt belast (dus een te grote omvormer voor de installatie) is minder effectief. Een omvormer die juist meer wordt belast, zal extra effectief werken. Ook daarom is een omvormer met minder vermogen een aanrader. Het is afhankelijk van allerlei factoren welke soort er goed is voor de installatie.

Wanneer er sprake is van een niet-ideale oriëntatie, een wisselende hellingsgraad of als een gedeelte van de panelen in de schaduw staat is het belangrijk om naar de MPP ingangen van een omvormer te kijken. Hoe meer ingangen er zijn, hoe beter: de installatie kan op deze manier optimaal gebruikt worden: de panelen in de schaduw kunnen apart aangesloten worden van de panelen die niet in de schaduw staan.

Wat speelt nog meer een belangrijke rol bij het kiezen van een goede omvormer? Naast vermogen zijn er nog een vijftal andere factoren die van belang zijn:

  • Het geluid: er zijn omvormers die meer geluid produceren
  • Ligging van de zonnepanelen en de meterkast
  • Het rendement
  • De garantie en prijs van aanschaf
  • Opties voor monitoren

De merken

Hoewel de omvormers uit Azië steeds meer opkomen, is het Duitse merk SMA nog steeds erg populair. De kwaliteit van omvormers uit Azië is nog niet bekend, en daardoor is het zeker aan te raden om het bij de bekendere merken te houden. Een aantal bekende merken zijn:

  • Enphase
  • Goodwe
  • Fronius
  • SMA
  • SolarEdge
  • Omnik

SMA is een betrouwbaar en kwalitatief merk, maar ook het rendement is een reden dat van dit merk veel omvormers worden verkocht. Het merk is wel wat duurder dan de concurrentie. Ook het merk SolarEdge uit Israël wordt steeds bekender en verkoopt ook steeds meer power optimizers.

Prijzen en garantie

Hoeveel betaal je voor een omvormer? Hier is geen vast bedrag voor, omdat het afhangt van het vermogen dat de omvormer heeft. De installatie van zonnepanelen op je dak zal dus voor het grootste deel bepalen hoeveel de omvormer gaat kosten. Een omvormer die je gebruikt voor een installatie van 3,5kWp zal ongeveer tussen de €1000 en €1400 kosten. De goedkoopste omvormer kost rond de €500, en de prijs voor een omvormer kan oplopen tot €5000. Deze duurste modellen zijn vooral geschikt voor installaties bij grotere bedrijven, zoals boerderijen die een vermogen hebben van 25kWp of meer.

Er zit ook garantie op een omvormer. In de meeste gevallen gaat het hier om vijf jaar, maar dit kan in sommige gevallen ook verlengd worden naar 10 jaar. Wanneer er in deze periode iets misgaat met de omvormer wordt deze vervangen. Niet alle mankementen vallen onder de garantie. Als de omvormer bijvoorbeeld verkeerd is geplaatst door de installateur zal de garantie niet gelden.